در دنیای معماری معاصر، گاه با خانه‌هایی روبه‌رو می‌شویم که تعریف ما از «خانه» را به چالش می‌کشند. این خانه‌ها نه‌تنها گواه جسارت و نوآوری معماران خود هستند، بلکه به خوبی گویای تحول در شیوه‌ی زندگی و نگاه به فضاهای مسکونی به شمار می‌روند.
از خانه‌هایی شبیه غار یا انبار صنعتی گرفته تا سازه‌هایی شفاف در دل طبیعت؛ این فهرست مرز میان معماری، هنر و خیال را به چالش می‌کشد.
معمار ژاپنی، «جونیا ایشیگامی» به اجرای پروژه‌های مرزشکنانه شهرت دارد. این خانه و رستوران که برای یک سرآشپز در شهر «اوبه» ساخته شده، یکی از عجیب‌ترین آثار اوست. برای ساخت آن، گودال‌های بزرگ در زمین را با بتن پُر کردند و سپس خاک اطراف‌شان را برداشتند تا ستون‌هایی شبیه استالاگمیت (تشکیلات آهکی که عمودی از سقف غار به پائین آویزانند) شکل بگیرند. نتیجه، فضایی شبیه هزارتویی زیر سطح زمین شده که دیوارهایش با خاک و گل پوشیده شده‌اند.
این سازه‌ی ۱۱۰ متری در مناطق بومی ایالت ویکتوریا، بیشتر شبیه تأسیسات کشاورزی عظیم به نظر می‌رسد تا خانه‌ی مسکونی. این بنا که طراحی دفتر معماری «پارتنِرز هیل» است، در واقع علاوه بر اینکه محل نگهداری حیوانات، فضای کاشت محصول، رستوران و مدرسه آشپزی است، اتاق مهمان و محل زندگی صاحبان خانه نیز هست.
این خانه که از بالا تا پایین با نوارهای افقی ضخیم بتن پوشیده شده، بیشتر شبیه مقر یک سازمان جاسوسی یا پارکینگ طبقاتی کوچک‌شده به نظر می‌رسد. استودیو پرتغالی «کُنتامینار» آن را در چهار طبقه با فرمی پیچیده و زاویه‌دار طراحی کرده است. پنجره‌های طویل زیر این لایه بیرونی بتنی پنهان شده‌اند.
در مواجهه با این بنا، پرسش اصلی شاید این نباشد که آیا این سازه خانه است یا خیر، بلکه اینست که آیا این سازه وجود خارجی دارد یا خیر! این خانه واقعاً وجود دارد و نخستین پروژه مسکونی استودیو تحسین‌شده نیویورکی Diller Scofidio + Renfro به شمار می‌رود. این خانه بر فراز تپه‌های شنی دوگانه آتلانتیک ساخته شده و با خطوط منحنی، سفید و شیشه‌ای، حال و هوایی رؤیایی و فراواقعی دارد.
دفتر معماری «اِرث‌اِسکِیپ» این اقامتگاه در ایالت «تامیل نادو» هند را طوری طراحی کرده که شبیه یک غار مدرن به نظر می‌رسد. ساختار اصلی آن پوسته‌ای از فِروسِمان (بتن مسلح نازک) است که با اندود گل پوشیده شده است. فضای داخلی تداعی‌گر تونل‌های زیرزمینی و پیرامون یک حیاط مرکزی با درختان طراحی شده است.
استودیوی شیلیایی «گی‌یرمو آکویا و همکاران» این خانه خاص را در لبه جنگلی یک صخره در ساحل شیلی به‌شکل معلق طراحی کرده است. طرح آن از چند مستطیل هم‌مرکز تشکیل شده و لایه بیرونی با یک شبکه نازک چوبی قرمز رنگ پوشیده شده که نمای آن را شبیه خانه‌ای کرده که از چوب‌کبریت ساخته شده است.
در شهر «آلیکانته» اسپانیا، این خانه به نام «ساباتِر» نقشه معمول خانه‌ها را کنار گذاشته و از الگوی زیگزاگی پیروی کرده که بیشتر به گالری‌های هنری شباهت دارد تا خانه. استودیو اسپانیایی «فران سیلوِسترِه» آن را برای خانواده‌ای پرجمعیت طراحی کرده که هر فرد در آن حین بهره‌مندی از فضاهای مشترک، حریم خصوصی خودش را هم دارد.
در این خانه در ویتنام، انسان‌ها با پرندگان، پروانه‌ها و درختان هم‌زیستی دارند. طراحی استودیو «نگوین خای و همکاران» بر اساس چهار بلوک شیشه‌ای نامنظم است که با تاک‌های گیاهی پوشیده شده‌اند. میان این بلوک‌ها باغ‌ها و حیاط‌هایی با درختان بزرگ یاس قرار گرفته‌اند.
این خانه که توسط «عمر آربل»، بنیان‌گذار برند روشنایی «بوچی» طراحی شده، حال‌وهوایی کاملاً فانتزی دارد. بخش‌هایی از آن در دل مزرعه اطراف دفن شده‌اند و درون آن ستون‌های بزرگ و ارگانیک‌نمای بتنی عجیب قرار دارند که در قالب‌های پارچه‌ای ریخته شده‌اند.
این بنا انبار قطار نیست، بلکه خانه شخصی «آندری سالتیکوف»، یکی از بنیان‌گذاران استودیوی معماری Lacey & Saltykov در جنوب‌غرب لندن است. این خانه در انتهای یک خیابان معمولی، با سقف فلزی عظیمی که شبیه لاک آرمادیلو طراحی شده، فضایی با ارتفاع سه‌برابر دارد که به عنوان نشیمن اصلی خانه استفاده می‌شود.
منبع: فرادید