معماری این بانک در خیابان انقلاب تهران چنان هوشمندانه و خلاقانه طراحی شده که سالهاست به یکی از پاتوقهای محبوب جوانان تبدیل شده است.
این ساختمان که به «اُپرای سیدنیِ تهران» شهرت دارد، اثر یورن اوبرگ اوتزن، معمار برجسته دانمارکی و خالق اپرای بزرگ سیدنی است. اوتزن (۱۹۱۸–۲۰۰۸)، علاوه بر اپرای سیدنی، طراحی ساختمان مجلس ملی کویت را نیز در کارنامه خود دارد و تنها اثر او در ایران همین بنای ماندگار بانک ملی، روبهروی دانشگاه تهران است.
در سال ۱۹۵۸، یرگن ساکسیلد از شرکت کامپساکس اوتزن را برای طراحی این پروژه دعوت کرد و ساخت بنا از سال ۱۹۵۹ آغاز شد و در سال ۱۹۶۲ به پایان رسید. بانک روی زمینی مستطیلشکل و کمی بالاتر از سطح خیابان ساخته شده؛ زمینی که محدودیتهای شهرداری اجازه پلان پیچیده نمیداد، اما اوتزن این سادگی را با یک مقطع فوقالعاده و سقفی جسورانه جبران کرد.
ایده اصلی او «خلق اثر اشعه خورشید از میان ابرها» بود؛ پدیدهای نادر در دانمارک و الهامبخش مهم او. نور طبیعی از شکافهای سقف با شدتهای مختلف وارد هال میشود و فضایی درخشان، نرم و شاعرانه ایجاد میکند. تیرهای عظیم سقف از بتن پیشتنیده و به طول ۲۰.۶ متر ساخته شدهاند؛ فناوریای پیشرفته برای ایرانِ آن سالها. همین دهانه بزرگ، سالن اصلی را بدون ستون و یکپارچه شکل داده است.
نمای بیرونی با سنگ تراورتن سفید ایرانی پوشانده شده و سقف بلند همراه با نورگیری فکرشده، کیفیت فضایی کمنظیری ایجاد کرده است. نور غبارگون در لایههای موازی پایین میریزد و فضا را زنده و مینیمال اما کاملاً شاعرانه میکند. دو راهپله نامتعارف، از جمله پلکان بیضیشکل با نورگیری چشممانند، نیز به پیچیدگی و جذابیت بنا افزودهاند.
منبع: torghe_shiraz