پشت پرده آتش‌بازی مردم شمال ایران در جهنم مرداد!

پشت پرده آتش‌بازی مردم شمال ایران در جهنم مرداد!

به قلم: تحریریه چیدانه

نوروزبَل

سبز چوب

رسانه کلانشهر در گزارشی از یک میراث کهن نوشته. اوایل دهه هشتاد شماری از جوانان گیلان در کنار تعدادی از پژوهشگران فرهنگ این جغرافیا، پیگیر احیای جشنی بودند که ریشه‌ای به بلندای سرزمین گیل و دیلم داشت. نام این جشن «نوروزبَل» بود. هرچند این نام از حدود دو دهه گذشته به گوش برخی از جوانان گیلان رسیده است اما ریشه آن در زیست مردم این سامان به بیش از ۱۵۰۰ سال می‌رسد و طبق گاه شمار گیلکی مرداد ۱۴۰۱برابر با ۱۵۹۶گیلانی است.

تابلو فرش ریحان

نوروز بل در گاه شمار گیلکی به عنوان آغاز سال دیلمی ثبت شده و اقوام مختلف گیلان در کنار شماری از ساکنان غرب مازندران، الموت قزوین و طالقان البرز هم این روز را جشن می‌گرفتند.

محققان در ریشه‌یابی نوروزبل نوشته‌اند که در زبان گیلکی «بَل» به معنی شعله آتش است و از آنجایی که زمستان‌های پُربرف و بدون زایش طبیعت در عهد پیشین، دوره‌ای هراس‌انگیز برای زنده ماندن بود به همین دلیل آن‌ها اعتقاد داشتند با برافروختن آتش در ایامی چون نوروزبل در اواسط مردادماه از شدت سرما و برف در فصل زمستان کم می‌شد. در واقع نوروزبل ریشه در معیشت و زندگی دامداری داشت و پس از برگزاری جشن نوروزبل چوپان‌ها آماده می‌شدند از‌ییلاق به جلگه کوچ کنند.

نوروزبَل

بواسطه‌ی سنت شفاهی نوروزبل نکات دقیقی درباره اجرای آن وجود ندارد و سالیان طولانی خبری از برپایی این رسم نبود اما به طور کلی در گردهمایی نوروز بل بعد از برپایی آتش چنین شعر‌هایی را به صورت جمعی می‌خوانند: نوروز بل آمد، تی سال ببی سال سو(سال تو همراه با نور و آتش و نور باشد) نو بدی خونه واشو (هرکسی مالش را می‌دهد) و کسی که می‌گیرد برکت می‌دانند. سپس نوازندگان منطقه با للوا و نقاره جشن را مزین می‌کنند. خانواده‌ها در این جشن با آرزوی خیر و نیکی برای مردم گیلان با پخت شیرینی، سوارکاری، موسیقی و آواز ساعاتی را به شادی می‌گذرانند.

در خرداد ۱۳۹۶ نوروز بل گیلان در فهرست آثار ملی با شماره ۴۱۳ به عنوان میراث ناملموس ثبت شد تا گیلان علاوه بر جشن‌های ملی، جشن‌های خاص خود را هم پاس بدارد. طی سال‌های گذشته روستای ملکوت املش، نوروز محله دیلمان و آسیابر سیاهکل از جمله میزبانان آئین سال نوی گیلانیان بودند.

شاید در دنیای مدرن نتوان همذات پنداری کافی را با جشن‌ها و سنت‌های باستانی داشت اما در جوامع توسعه یافته، تنوع اقلیمی مانند یک سرمایه پاس داشته می‌شود و از محل توجه به آیین‌ها و باور‌های سنتی، صنعت گردشگری خود را گسترش می‌دهند.

واتس‌اپ تلگرام

دیدگاه کاربران
مرتضی در تاریخ 17 مرداد 1402
واقعا خیلی خوبه که مردمان هرمنطقه ایران اگر سنت پیشینه ای دارن به اجرا بزارن مثل همین جشن های سنتی ایرانیان و مراسمات سنتی و تمدنی ایرانیان واقعا قشنگه که بیشترش از دوره ساسانیان هستش و مراسم های مختلفی هستش
مجید در تاریخ 17 مرداد 1402
للوا سازی با قمش یا نی مخصوص مازندران هست
سونیا در تاریخ 18 مرداد 1402
اولین باربودشنیدم ولی جالب بود این ریم کهن قشنگ گیلک. مرحبا.
مصطفی در تاریخ 18 مرداد 1402
به امید اینکه تمام جشنهای باستانی جای خرافات را بگیرند
محمد در تاریخ 18 مرداد 1402
ایرانیان باستان به بهانه ها و مناسبت‌های مختلف شادی می کردند و خوش بودند نه مانند الان که سر در گریبان غم دارند و عصبی و بی اعصاب !
ناشناس در تاریخ 18 مرداد 1402
من خودم گیلانی هستم ولی تابه حال نشنیده بودم. جالبه.
… در تاریخ 19 مرداد 1402
درود واقعن جالب و شنیدنی بود گیلان را باید یکی از مظاهر تمدن تاریخی دانست
آذین در تاریخ 19 مرداد 1402
اینجا گیلان پیام من را از جهنم دریافت میکنید هوا خیلی لادخه !
علی اصغر در تاریخ 19 مرداد 1402
موجب افتخار است درود بر برپا کنندگان شادی من گیلانی دهه چهلی هستم تا به امروز نشنیده بودم باز هم درود.
آبرار در تاریخ 19 مرداد 1402
گیلان باس از ایران جدا بشه فرهنگ و تمدن دو نژاد ما با ایرانی ها یکی نیست
ابراهیم در تاریخ 20 مرداد 1402
گیلان از ایران جدا نیست. دو قوم گیل و دیلم، جزیی از ایران هستند. دیلم هم مختص گیلان نیست بلکه بخشی از مازندران و الموت قزوین و طالقان و روستاهای بالای تهران و همینطور بخشی از استان سمنان که در قدیم بهش قومس می گفتند، دیلمی محسوب میشن.
ساسان در تاریخ 21 مرداد 1402
من‌۵۲‌سالمه‌تا‌حال‌از‌چنین‌جشنی‌خبر‌نداشتم‌ولی‌چقدر‌باحال‌سنت‌خود‌حفظ‌کنیم‌نه‌چیز‌دیگه
جلال در تاریخ 21 مرداد 1402
این آیین توسط جوانان گیلان از زیر خروارها تاریخ سازی دیگران به سلامت ظهور دوباره کرد
بهاره در تاریخ 22 مرداد 1402
درود به مردم عزیز گیلان مراسم نوروز بل خیلی زیباست خودم چندسال پیش در این مراسم حضور داشتم امیدوارم که همیشه مراسم سنتی در ايران عزیز برگزار
همتی در تاریخ 23 مرداد 1402
عنوان شما میتونست بهتر از این باشه احرای یک آیین هزارو پانصد ساله بازی نیست متولی وا خو بقعه محترم بداره

ثبت دیدگاه