جزیره هرمز زیبایی منحصر‌به فرد و پتانسیل فراوانی در صنعت گردشگری دارد، به تازگی مجموعه اقامتگاه بوم گردی جدیدی در این جزیره ساخته شده که برنده بیستمین دوره جایزه معمار 99 بوده و توسط گروه معماری زاو طراحی شده. اقامتگاه ماجرا جزیره هرمز را بیش از پیش دیدنی کرده است. در این مطلب از پروژه برجسته های چیدانه قرار است به بررسی این اقامتگاه رنگارنگ و عجیب بپردازیم.
ماجرای هرمز یک اقامتگاه فرهنگی است که توسط بخش خصوصی فعال در حوزه فرهنگ و در پی دعوت توسط گروه‌های هنری منطقه، که سال‌ها در محل این پروژه فرش خاکی اجرا می‌کردند، انجام شده و هدفش حضور مطابق با عرف هنرمندان و گردشگران و توانمندسازی مردم جزیره است.
پروژه «حضور در هرمز ۲»، در زمینی به مساحت ۱۰۳۰۰ متر مربع اجرا می شود. بخشی از این پروژه ساخت اقامتگاه فرهنگی چند منظوره ای به نام اقامتگاه ماجرا (Majara) است که از چندین خانه گنبدی شکل تشکیل شده است و به صورت یک مجموعه در کنار هم قرار گرفته اند.
پروژه اقامتگاه بوم گردی «ماجرا» بخشی از ایده «حضور در هرمز» است که از سال 1394 آغاز شده است و بر اساس طب سوزنی شهری نقطه‌های کوچک را در شهر تحریک می‌کند و با وصل کردنشان به هم در طول زمان جریان تغییر و گفتگو را راه می‌اندازد تا صدای مردم جزیره شود. این نقطه‌ها عبارتند از:
مرکز موقت مشارکت مردمی در یک آب انبار متروک (1395)، مرکز فرهنگی رونگ (1396)، بازسازی خانه تاریخی جری پولاک (1397) و اقامتگاه ماجرا (1399) و پروژه‌های دیگر مثل یک مرکز مدیریتی، یک مرکز پشتیبانی فنی، مدرسه هنری و مرکز درمانی که برای آینده پیش‌بینی شده‌اند و برخی از آن‌ها در حال ساخت هستند.
چی به نفع منه، چی به نفع همه در سیر تاریخی خلیج فارس دخالت و نفوذ دولت‌های بیگانه و جابجایی مکرر قدرت، موجب افول سکونتگاه‌های حاشیه آن شده است. هرمز هم چنین سرنوشتی را پشت سر گذاشته و امروز به جای رونق اقتصادی و بندر باشکوه گذشته، به عنوان اهرم فشاری سیاسی برای دولت ایران مشهور است و در حالی که اخیرا و پس از اجرای فرش‌های خاکی، طبیعتش برای گردشگران جذابیت پیدا کرده‌است. با وجود پیشینه تاریخی و طبیعت خارق‌العاده هرمز این جزیره با مشکلات اجتماعی و اقتصادی دست‌و‌پنجه نرم می‌کند. یک مداخله معماری چگونه می‌تواند الگویی برای سکونت در چنین بستری ارائه دهد که هم موجب رونق سکونتگاه‌شود و هم فشار مشکلات اجتماعی و اقتصادی را کمتر کند؟
معماری در میان نیروهای بی‌شمار، از حکومت و قدرت و صاحبان سرمایه گرفته تا گروه‌ها و طبقات مختلف مردم، یک حلقه اتصال میانجی است و ظرفیت این را دارد که بین منافع غالباً متناقض این گروه‌ها، برای همزیستی امکان توافق ایجاد کند. در صورت فعال شدن این ظرفیت، گروه‌های مختلف با تامین منافعشان تاب‌آوری بیشتری پیدا می‌کنند و راه همزیستی و تحقق بهینه اجتماعی هموارتر می‌شود. در پروژه اقامتگاه بوم گردی ماجرا چنین رابطه‌ای به کمک معماری بین گروه‌های هنری بندرعباس، که هرمز را با فرش خاکی به گردشگران شناسانده‌اند و مالک زمین پروژه هستند، تهرانی‌ها، که سرمایه و طرح را به هرمز برده‌اند و هرمزی‌ها، که همراه و شریک اجرای کار شده‌اند برقرار شده است.
پروژه اقامتگاه بوم گردی ماجرا سعی می کند روش ساختی را پیشنهاد کند که اهداف زیر را محقق کند:
پروژه اقامتگاه بوم گردی ماجرا به خاطر هماهنگی با طبیعت جزیره و پایداری زیست محیطی، به شکل گنبدهای ساخته شده به روش ابرخشت نادرخلیلی، خرد شده و مقیاسی انسانی دارد. گبندهای ابرخشتی مثل آب انبارهای قدیمی موجود در شهر فرمی ساده و آشنا برای مردم هستند. با استقرار مجموعه در زمین پست، بنا هرچه بیشتر از تسلط به آدم‌ها پرهیز می‌کند و هژمونی قاطع پروژه‌های بزرگ را ندارد. ریزدانه بودن علاوه بر قابل تعمیم کردن پروژه و ایجاد انعطاف در سنارویو فضایی آن، با شیوه ساخت پیشه‌های خرد محلی متناسب می‌شود و امکان ورود آن‌ها به پروسه ساخت را فراهم می‌کند.
منبع: گروه معماری زاو، archdaily
برای دیدن پروژه های بیشتر سری به بخش پروژه برجسته های چیدانه بزنید.
مطالب پیشنهادی: