میان ساختمان های به اصطلاح لاکچری یا لوکس گونه خیابان نیاوران، که اغلب اسم کلاسیک یا نئو کلاسیک را یدک می کشند؛ درحالی که از اصول و هنرمندی این سبک ها از معماری، فاصله دارند؛ رستورانی با خلاقیت و سراسر با احساس شکل گرفته، و با طراحی نه چندان عجیب و غریب و متفاوت، روزانه، میزبان ده ها نفر از مردم است؛ مردمی که کلافه از شلوغی و روزمرگی؛ به دنبال آرامش و آسایش اند.
رستوران دلنشین "مس توران"امیر صادقی09126947498مشاهده پروفایل
هنگام ورود به رستوران، حوض فیروزه ای کوچک، با گل های تازه که برای نور، آب ونسیم خنک، طنازی می کنند، سایه کشیده شده برگ های درختان روی دیوار و کف، شیشه های رنگی در ورودی و چلچراغ های رنگی، لحظه ای مرا به سکوت و درنگ وا می دارند.
سمت راست حوض، نانوایی برای پخت نان های مخصوص رستوران قرار گرفته، که مرا یاد روستاها و خانه های قدیمی می اندازد، خانه هایی که همه چیزش بوی صفا و صمیمیـّت و عشق می دهد.
با باز کردن در ورودی و گشت در فضا، متوجه سکوت و آرامشی شدم که فراموش کرده بودم در چه خیابانی قرار گرفتم. گچ بدون نازک کاری روی دیوار، چوب های طبیعی، همگی من را یاد سبک روستیک می اندازد؛ اما با وجود آنتیک های پر نقش و نگار و نوستالژیکی فرض دیزاین روستیک را کنار میزنم.
وجود اِلمان های معماری سنتی ایران مثل در یا پنجره رنگی، ظروف مسی که حتی حباب لوستر ها را شکل داده، دیوار کنار کانتر پذیرش که با چرتکه های قدیمی خودنمایی می کند، صندوقچه هایی که جای کمد را به خود اختصاص دادند و … باعث حس و حال خودمانی و راحتی در من می شود. در این لحظه، که منتظر طراح و مدیر رستوران هستم تا گپ و گفتی را داشته باشم، بیشتر مطمئن هستم که طراح، علاقه عجیبی به گذشته داشته و با ذوق خودش چنین چیزی خلق کرده است.
علی تقی پور، تهیه کننده نام آشنای سینما، که تحصیلات آکادمیکش در این حوزه بوده، ناراضی از وضعیت معماری ایران و اتودهای خالی از روح و روان و خلاقیت؛ به احساساتش اعتماد کرده و خود با سناریویی که در ذهن داشته و پرورشش داده، شروع به طراحی و انتخاب جزییات می کند.
ایشان در ادامه، از ذوقشان به من چنین می گویند :
“در واقع اتفاقات این فضا حاصل 22 سال دیدِ من در حرفه ی خودم می باشد که به طور مثال تاس های با قدمت 100 سال، به لوستر تبدیل شده است."
ایده اولیه، از آن جایی آغاز می شود که بعد از بررسی های منطقه متوجه شدم، رستوران ایرانی در این منطقه کم است و از آن جایی که علاقه به فضای ایرانی و قدیمی داشتم، به غذا و فضای ایرانی هم زمان با هم فکر کردم.
بعد از صحبت با تعدادی از معماران و دیدن اتودهای تکراری و خالی از روح، روان و خلاقیت تصمیم بر آن گرفتم تا ذهنم را اجرا کنم.
در زمان قدیم، به سرزمین های ایران و یونان، ایران زمین و توران زمین می گفتند؛ و اینجا هم تلفیقی از طراحی ایران و یونان است، بنابراین کانسپت یا مفهوم را از مس (المان قدیمی و معروف ایران) گرفته و تلفیقش با توران ( یونان)، باعث انتخاب " مس توران " برای نام رستوران شد.
اینجا با 7 کارگر ساده شروع کردیم و در زمان کوتاه 2 ماه و نیمی پروژه به پایان رسید.
تمام این جزییات، اتفاقات آنی بودند که منجر به این دکوراسیون شدند و به طور کلی خلاقیت نیاز به استراتژی خاصی ندارد. وقتی به اصول زیاد طراحی پایبند باشید، در نهایت خروجی کار، اتفاقی می شود که همه جا میبینیم و همه جا مثل بیش تر ساختمان های امروزه در تهران، همگی یک شکل می شوند.
رستوران مس توران مکانی اقتصادی است، بنابراین کارکرد اقتصادی را با هنر تلفیق کردم و عنصر نمایش را اضافه کردم.
این اصطلاح خودم را این طور تعریف می کنم که “عنصر نمایش در واقع اکتی است که باید در فضا ایجاد کنید تا از سکون در بیاید."
در این قسمت سعی کردم، استاندارد قدم بردارم و عنصر نمایش را در غذا نیز رعایت کردم؛ غذایی که برای میهمانان سرو می شود حاوی متریال های دور از ذهن و یا کمیاب و عجیب نیست؛ این عنصر نمایش است که باعث درگیری، حس کنجکاوی و ماجراجویی مخاطب با غذا می شود.
اینها حاصل جمع آوری علاقه های من در طی سال هایی بوده و اگر اکسسوری ها بیش تر از این، داخل فضا می شدند، مس توران به سمساری بی شباهت نبود.
به احساساتم اعتماد کردم و پشیمان نیستم؛ احساسات به شرطی که فکری درست پشتش قرار گرفته باشد، می تواند منجر به شگفتی شود و بیننده را متحیر سازد.
خیر- من در اینجا آرتیستی صرف کار نکردم؛ اگر می خواستم چنین رفتار کنم حال و دکوراسیون متفاوت از وضع موجود بود.
علی تقی پور این طور می گوید :"هنر اندازه دارد و کم و زیادش بد است، باید به اندازه، درفضا خودنمایی کند تا مخاطب بتواند در هنگام مواجه با اثر، تحت تاثیر قرار بگیرد.
به همین علت است که، در این فضا سعی کردم آثار بجا استفاده شوند و می بینید که چیزی باعث بر هم خوردن ذوق مخاطب، نمی شود."
اینجا سالن غذاخوری کارمندان مهمانسرای وزارت امور خارجه بوده، که مابقی فضا را به عنوان انبار استفاده می کردند. کف سالن، 80 سانتی متربرای ایجاد ارتفاع بیشتر سقف، کنده شده است. خیلی از بادبندهای فضا از بین رفتند و به من دیوارهایی صاف دادند که توانستم تزییناتی را مقابل آن قرار دهم؛ آجرهای دیوار، در بعضی از قسمت های رستوران باقی مانده و روکشی را برایش در نظر نگرفتم و به همان صورت باقی ماندند.
تمام آرک ها و طاق ها، با دست اجرا شده اند و گچ کاری های دیوار با دست بوده و از ماله استفاده نکردم. تکسچر یا همان بافت های روی دیوار و قرنیز ها، سمنت تایل ها و بتن اپوکسی نه چندان صیقلی کف و متریال های نانوایی همگی، حس و حال من بوده اند. سمنت تایل ها ی نانوایی و ایده ی پرتاب سکه درون حوض نیز، کار دوست هنرمندم " لیلا فرزانه " بوده است.
تهیه کننده اینبار به مثابه یک طراح صحنه رفتار کرده است و توانسته توجه طراحان صحنه را به خود جلب کند.
ایشان می گویند : " اینجا را با کارکرد سینمایی ساختم و کاربردی طراحی کردم؛ همانند یک طراح صحنه، با دکوپاژ کردن هر قسمت، قاب زیبایی را برای هر مخاطبی که می خواهد عکسی از خود و همراهانش بگیرد، ایجاد کردم؛ در هر زاویه ای که می نشینید، حال آن زاویه را تجربه می کنید. “
مس توران که به خوبی تقسیم بندی شده و در عین رعایت حریم، دید به بقیه قسمت ها را مهیا می کند، شامل فضاهای شاه نشین، VIP، و … است که ترکیب نشیمن های توکار، صندلی های لهستانی،صندلی هایی با روکش چرم و … با بشقاب ها ی نشسته بر دیوار، آینه، تفنگ و اتو و … همگی بر اساس ذوق و علاقه ی آقای تقی پور انتخاب شدند و وسواس خاصی نسبت به انتخاب نداشتند.
علی تقی پور:" از آنجایی که ایرانیان مالکیت و مرزبندی را دوست دارند بنابراین سعی کردم حریم را که در گذشته بیش تر به آن توجه می کردند را برای میزهایم ایجاد کنم.
مرزبندی برای افراد، ذهن را راضی نگه می دارد و اینجا افراد، علاوه بر آنکه در حریم خودشان به سر می برند، به فضاهای دیگر دید دارند." در این فضا طراح سعی کرده، بهینه سازی فضا را به بهترین نحو اجرا کند تا دچار پرتی فضا نشده، و هم چنین، فضا را برای خانواده یا زوج در نظر بگیرد.
تهیه کننده سینمای ایران، بعد از بررسی و تلاش های فراوان، متوجه شد که برای آموزش کارمندانش، فرمولی را جهت مشتری مداری بهتر به کاربگیرد. وی مجددا تمرکزش را روی احساسات کارمندان قرار داده و با القای این تفکر که " مس توران، خانه شماست و مردم، بهترین و عزیزترین مهمانانتان هستند که خیلی وقت است آن ها را ملاقات نکردید"، بهترین بازخورد، یعنی رفتار میهمان نوازانه کارمندان و متقابلا احساس خوشایند و راحتی مردم را، گرفته است.
با وجود کم و کاستی هایی که ایشان بیش تر متوجه بودند، در نهایت طراحی شان باعث شده به هدف، که همان آرامش و راحتی خانه هاست، برسند.
علی تقی پور:" مس توران، با سادگی که دارد اما پیچیدگی های ظریفی را در خود جای داده است، جزییات خاص معمارانه ندارد و بیش تر از همه، خودم متوجه کاستی ها و بی نظمی هایش می شوم؛ اما در نهایت دچار نظمی شده که افراد را به سوی اینجا می کشانند. اینجا ویژگی هایی دارد که روحیه " طراحی به عنوان واسطه قرار گرفته شده و حال کارفرما را اجرا کرده است “، وجود ندارد.
ایشان با تواضع و خنده می گویند : " یکی از ارزان ترین و در عین حال جذاب ترین سرویس های بهداشتی ایران، متعلق به مس توران است . “
اگر به مس های این فضا توجه نکنیم، فراموش می کنیم که در مس توران هستیم. متریال سنگ با ظاهری مدرن، شیراآلات، آجر و چوب با رنگ هایشان در کنار هم، هماهنگی پیدا کرده اند و ظروف و آفتابه های مس تضاد جالبی در فضا، پیدا کرده است.
وجود سنگ نمک، که از زیر نورانی شدند جلوه خاصی به این رستوران خودمانی و محلی می دهد. سنگ نمک، که از قدیم برای دفع امواج منفی و رفع چشم زخم استفاده می کردند و امروزه دارای اثرات مثبتی در فنگ شویی دارد نیز، سنگ شفا بخش لقب دارد که به فضای آرامش بخش رستوران بیشتر کمک کرده و استرس را دفع می کند.
مس توران، تجربه اول من است و با وجود اینکه در برخی قسمت ها، از فینیشینگ ( پرداخت نهایی) ناراضی هستم؛ اما در نهایت از حالی که توانستم منتقل کنم راضی و خوشحالم.
او می گوید : " نسبت به اصول معماری، خیلی از مسائل درست رعایت نشده اما نسبت به احساس، همه چیز درست از آب در آمده است. “
" افراد همیشه واهمه اشتباه انجام دادن کاری را در اواسط پروژه شان دارند؛ اما من بر خلاف همه، مطمئن بودم که کارم به درستی انجام شده و توانستم به خوبی حسم را منتقل کنم؛ زیرا کارگری که گچ را با دست، به روی دیوار می کشید، گفت:" اینجا مثل خانه مادر بزرگم است" و آن زمان متوجه شدم که توانستم به هدفم برسم.
در زمان قدیم، افراد با حال خودشان خانه هایشان را می ساختند و برای همین است این خانه دهاتی شیک، حس راحتی و آرامش را به ما می دهد."
مردم به اینجا می آیند و می گویند که چقدر فضا ساده است و تمایل دارند دیوار خانه یا ویلایشان را با خط و خطوط هایی که گاهی عمدا روی گچ و… ایجاد شده، بدین شکل در بیاورند. مطمئنا احساسات من، در لحظه ایجاد هر قسمت ازاین فضا، برای دیگران قابل تکرار و کپی نیست و اینجا حال و روان خاص خودش را دارد.
کوچه پس کوچه را با مطالب زیر دنبال کنید:
نویسنده: مرجان نراقی | عکاس: امیر صادقی