پخش تشعشعات هسته ای یک بحران جدی و خطرناک است که می تواند تأثیرات عمیقی بر سلامت انسان، محیط زیست و جامعه داشته باشد. از آنجایی که احتمال وقوع حوادث هسته ای در جهان وجود دارد، آشنایی با اقدامات ضروری در چنین شرایطی اهمیت ویژه ای دارد. در این مقاله به بررسی چگونگی آماده سازی، شناسایی خطرات، واکنش به حوادث هسته ای و نکات ایمنی خواهیم پرداخت. البته لازم به ذکر است که معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان انرژی اتمی با رد هرگونه نشت مواد رادیواکتیو تأکید کرد که همه تأسیسات تحت استانداردهای ایمنی فعال هستند و هیچ‌گونه تشعشعی رخ نداده است؛ بنابراین جای نگرانی برای مردم وجود ندارد.
پیش از هر چیزی، مهم است که بدانیم منابع تشعشع در کجا قرار دارند. این منابع معمولاً شامل:
تشخیص صحیح خطرات تشعشعی یک عامل کلیدی در مقابله با وقوع حوادث هسته ای است. برای این کار، باید به موارد زیر توجه کنیم:
دریافت اطلاعات دقیق و به روز از منابع معتبر مانند سازمان های بهداشت جهانی و مراکز هسته ای ضروری است. این اطلاعات معمولاً شامل سطح تشعشع، نوع تشعشع و فاصله ایمن از منبع است.
استفاده از ابزارهای خاص مانند دوزیمترها می تواند به شناسایی سطح تشعشع در محیط کمک کند. این ابزارها می توانند تشعشعات گاما و بتا را اندازه گیری کنند و به شما کمک کنند که آیا در منطقه خطر قرار دارید یا خیر.
در صورت احتمال پخش تشعشعات هسته ای، اقداماتی که باید انجام دهید عبارتند از:
در صورت پخش تشعشعات هسته ای، ابتدا به یک پناهگاه ایمن، مانند زیرزمین یا یک ساختمان محکم، بروید. از پنجره ها دور بمانید و تا زمانی که مقامات اعلام می کنند، در پناهگاه بمانید. اگر در فضای باز هستید، به زمین دراز بکشید و سر خود را با چیزی بپوشانید. پس از اینکه از انتشار تشعشعات مطلع شدید، به سرعت لباس های خود را در بیاورید و آن ها را از محیط جدا کنید، زیرا لباس ها می توانند ذرات رادیواکتیو را جذب کنند.
چنانچه با یک حادثه تشعشع روبرو شدید، اقدامات زیر را انجام دهید:
اگر در یک منطقه با خطر تشعشع هستید، تا حد امکان از خروج به بیرون خودداری کنید. تشعشع در فضای باز می تواند خطرناک تر از زمانی باشد که در داخل ساختمان باشید.
به مکان های داخلی و دور از پنجره ها بروید. برای به حداقل رساندن مواجهه با تشعشعات، در یک اتاق بدون پنجره پناه بگیرید.
حداقل تا 24 ساعت پس از وقوع انفجار هسته ای در پناهگاه بمانید. در نواحی با بارش رادیو اکتیو سنگین، ممکن است لازم باشد که مدت بیشتری در پناهگاه بمانید.
اگر مجبور به خروج هستید، از ماسک و لباس های محافظ استفاده کنید تا از ورود ذرات رادیواکتیو به بدن جلوگیری کنید.
شایعات در مورد اثرگذاری قرص ید برای مقابله با تشعشعات اتمی صحت ندارند، بنابراین خودسرانه به سمت مصرف آن نروید.
مراقبت در برابر تشعشعات رادیواکتیو شامل پیشگیری، محافظت از خود و پاکسازی پس از قرار گرفتن در معرض تشعشع است. پیشگیری شامل استفاده از ابزارهای محافظتی، رعایت فاصله و کاهش زمان قرارگیری در معرض تشعشع است. محافظت از خود با پوشیدن لباس های محافظ و استفاده از وسایل محافظتی مانند ماسک و عینک انجام می شود. پاکسازی پس از قرار گرفتن در معرض تشعشع شامل برداشتن لباس ها و وسایل آلوده و شستشوی بدن است.
مراقبت در برابر تشعشعات رادیواکتیو (Radioactive Radiation Protection) به معنای پیشگیری از خطرات ناشی از قرار گرفتن در معرض این تشعشعات است. این تشعشعات که معمولاً از مواد رادیواکتیو خارج می شوند، می توانند به بدن انسان آسیب بزنند.
پس از پایان بحران، اقدامات زیر ضروری است:
بررسی سلامت
حتماً به پزشک مراجعه کنید و از وضعیت سلامت خود مطمئن شوید. آزمایشات پزشکی می تواند به شناسایی هرگونه اثرات منفی تشعشع کمک کند.
شستشو و پاکسازی
اگر در معرض تشعشع قرار گرفته اید، لباس های خود را عوض کنید و دوش بگیرید تا هرگونه ذرات رادیواکتیو را از بین ببرید.
پیگیری اطلاعات
دریافت اطلاعات از مقامات محلی و سازمان های بهداشتی درباره اقدامات بعدی و نحوه بهبود وضعیت.
در صورتی که با مواد رادیواکتیو کار می کنید یا در معرض تشعشع قرار گرفته اید، حتماً به دستورالعمل های ایمنی و حفاظت از خود پایبند باشید. همچنین، در صورت بروز هرگونه علامت هشداردهنده، به پزشک مراجعه کنید.
پرسش و پاسخ
1. آیا در زمان پخش تشعشعات باید به کجا برویم؟
به مکان های داخلی و دور از پنجره ها بروید. تلاش کنید در اتاقی بمانید که به خوبی عایق بندی شده است.
2. چگونه می توانم از تشعشعات هسته ای در امان بمانم؟
تهیه کیت اضطراری، پیگیری اخبار، و آشنایی با روش های حفاظتی می تواند شما را از تشعشعات هسته ای در امان نگه دارد.
3. آیا باید از ماسک استفاده کنیم؟
بله، استفاده از ماسک در زمان خروج می تواند به کاهش خطر مواجهه با ذرات رادیواکتیو کمک کند.
4. چه علامت هایی نشان می دهد که در معرض تشعشع قرار گرفته ام؟
علائم از جمله حالت تهوع، سرگیجه و خستگی شدید می تواند نشانه هایی از مواجهه با تشعشع باشد.
5. آیا داروهای خاصی برای مقابله با تشعشع وجود دارد؟
بله، داروهایی مانند یدید پتاسیم می تواند در برخی موارد برای کاهش خطرات تشعشع توصیه شود.
نتیجه گیری
آماده سازی و آگاهی از خطرات تشعشعات هسته ای می تواند به شما و خانواده تان کمک کند تا در هنگام بروز بحران، به طور مؤثری واکنش نشان دهید. با رعایت نکات ایمنی، می توانید شانس بقا و سلامتی خود را افزایش دهید.
منبع: دلگرم