در دنیای امروز، ویلاهای آخر هفته که مانند پناهگاهی برای تجربه دلچسب آرامش خانواده‌ها حتی در مدت زمانی کوتاه هستند، پاسخی به نیازهای روح انسان و نیاز اساسی او به استراحت به شمار می‌روند! نزدیک‌ترین تصویری که از معماری با این احساسات در ذهن ما ایرانیان نقش خواهد بست، خانه باغ ایرانی است! این رویکرد به زیبایی در طراحی خانه باغ 161 در حومه شهر شیراز به کار گرفته شده.
فراموشی نیازهای روح انسان در ساختمان‌های امروزی، یک قطعه بزرگ گمشده از پازل معماری است. ساختار هندسی، آب، درختان، کوشک میانی و از همه مهم‌تر پاسخ به نیازی که در زندگی مدرن بیشتر از قبل احساس می‌شود. در این مطلب به بررسی تلفیق سنت و مدرنیته در معماری یک خانه باغ شیرازی آرامش‌بخش پرداخته می‌شود. پس در ادامه با چیدانه همراه باشید.
خانه پلاک ۱۶۱ در ایران، حومه شهر شیراز، شهر صدرا و مجموعه پردیس قرار دارد. این خانه با مساحت زیربنای 450 مترمربع بین سال‌های ۱۳۹۷ تا ۱۴۰۰ طراحی و اجرا شد.
خانه باغ 161 توسط گروه معماری زاد طراحی و اجرا شده است. این خانه شیرازی برای خانواده‌ای 3 نفره با خصوصیات اخلاقی متفاوت طراحی شده. هریک از اعضای خانواده، خواسته‌های متفاوتی برای طراحی داشتند و داستان این تفاوت سلیقه، طراحی پروژه را شکل داد. معمارها برای رسیدن به یک طراحی همه‌جانبه، از شناخت شخصیت اعضای خانواده شروع کردند تا با درک نیازهای آن‌ها، فضاهای دلخواه هر سه نفر را در طراحی بگنجانند.
آن‌ها با برگزاری جلسات متعدد متوجه شدند که پدر خانواده دوست دارد رویای تکرار تجربه زندگی در عمارت اجدادی‌شان را در محل زندگی جدید واقعی کند. فضای دلخواه مادر خانواده، فضایی ساده و بی‌تکلف نزدیک به سازه‌های معماری مدرن بود. همچنین این خانه باید متناسب با روحیه پرانرژی و شیطنت‌های فرزند دختر خانواده هم طراحی می‌شد! تلفیق این سه ایده متفاوت، طراحی پرچالش اما جذاب خانه باغ 161 را رقم زد!
برای پاسخگویی به نیازهای خانواده، در ساختار این خانه‌باغ به سه چالش مهم پاسخ داده شد:
خانه باغ شیرازی، خانه‌ای با اصالت برای فرار از خستگی‌ها و آرامش ذهن در مکانی امن و روح‌نواز است. خانه ۱۶۱ مانند اهالی شیراز روحیه‌ای شاداب و سرزنده دارد و روح مدرن و سنتی را در هم آمیخته! ساختمان آجری در تلفیق با رنگ فیروزهای و عنصر آب در استخر، حس نوستالژیک خانه‌های قدیمی سنتی را یادآور می‌شود. اما با ورود به ساختمان سفید شیشه‌ای و مدرن با تضادی دلچسب، انگار با تلنگری به دنیای مدرن امروزی پرتاب می‌شوید.
ساختمان کلاژ معماری خانه در داخل باغ با باکس شیشه‌ای است. در واقع یک باکس آجری و سنتی، یک باکس مدرن سفید را در آغوش گرفته! این دو بخش از نظر شکل و ظاهر متفاوت هستند، اما از نظر عملکردی به یکدیگر کمک می‌کنند.
رنگ فیروزهای عنوان یکی از مطرح‌ترین رنگ‌های ایرانی در دنیا، در نمای این خانه و در دکوراسیون داخلی به کار گرفته شده.
سطح شیب‌داری که سایت را به درونی‌ترین قسمت ساختمان و زیرزمین متصل می‌کند، حس کنجکاوی و تجربه کشف فضا را در ساکنان ایجاد خواهد کرد.
در طبقه همکف این خانه باغ شیرازی، فضاهای عمومی نشیمن و غذاخوری در مجاورت ایوان، استخر و حیاط قرار دارند. زیرزمین با فضای باز و تابستانی، استخر شیشه‌ای را قاب کرده. اگر فردی در استخر و زیر آب در حال شنا باشد از آن‌جا قابل‌مشاهده است. احساسی مدرن در فضایی سنتی! طبقه اول نیز فضاهای خصوصی و اتاق خواب‌های خانه را تشکیل می‌دهد.
فضای شاعرانه حیاط، نقطه عطف پروژه است. فضایی مرتفع و نیمه سرپوشیده که از سطح زیرزمین شروع می‌شود و بلندترین قسمت ساختمان را ایجاد می‌کند. فضایی برای پیاده‌روی، مراقبه در خلوت، تماشای بازی نور و سایه در کنار آب، مصون از آفتاب سوزان تابستان و محیطی امن در زمستان ایجاد کرده.
بالکن‌های مشرف و بیرون‌زده در حیاط، مکان‌هایی را برای تماشای مناظر مختلف ایجاد می‌کند.
طراحی خانه باغ 161 شیرازی با فرار از منطق هندسی حاکم بر معماری شهری، تجربه زندگی در فضایی ارگانیک‌تر، مشابه باغ‌های ایرانی ایجاد کرده است. تفاوت سلیقه اعضای خانه و شناخت این تفاوت‌ها از یک طرف و پیداکردن فصل مشترکی برای پاسخگویی به آن‌ها چالش‌برانگیز بود که به‌خوبی از پس این مشکل برآمدند.
برای آشنایی با دیگر معماری‌های جذاب خانه‌های خاص در ایران مطلب طراحی معمارانه فضا در ویلای ونوش را از دست ندهید.