اصطلاح «خانه کلنگی» در فرهنگ ما به خانه‌ای قدیمی و فرسوده اطلاق می‌شود که زندگی در آن برای صاحبان خانه سخت و تقریبا ناممکن شده است، زیرا خانه به حدی قدیمی است که امکان دارد برای ساکنین خطرات جانی ایجاد کند. به همین خاطر بسیاری از صاحبخانه‌ها هیچ چاره‌ای نمی‌بنند جز تخریب و کلنگ زدن خانه، اما عده‌ای دیگر معتقدند با بازسازی و نونوار کردن بخش‌های مختلف ساختمان باز هم می‌شود در آن زندگی ایمنی را تجربه کرد. این که ساختمان شما باید کدام راه را برود بستگی به نظر متخصصان حوزه ساخت و ساز دارد. در این مقاله می‌خواهیم درمورد بازسازی خانه‌های فرسوده صحبت کنیم و به شما بگوییم که یک ساختمان باید چه ویژگی‌هایی داشته باشد تا بتوان به جای تخریب گزینه بازسازی و تعمیر را برای آن جایگزین کرد. اگر شما هم ساکن یک خانه کهنه و قدیمی هستید و نمی‌دانید که آیا ارزش بازسازی کردن را دارد یا نه، این مطلب را که به کمک کارشناسان کلینیک ساختمانی راشین گردآوری شده به دقت مطالعه بفرمایید.
خانه‌هایی که حدود پانزده تا بیست سال از عمرشان می‌گذرد را می‌توان با اقداماتی مانند تعویض کفپوش، رنگ‌آمیزی، سقف کاذب، نصب درب و پنجره‌های جدید و … رنگ و روی تازه‌ای به آن بخشید و خانه را نونوار کرد. اما خانه‌های فرسوده و کلنگی که دیگر امیدی به آن‌ها نیست خرج بیشتری روی دست صاحبانشان می‌گذارند. هر ساختمان یک عمر مفید دارد و پس از آن باید فکری به حال این خانه‌ها و ساکنانشان کرد تا با انجام یکسری اقدامات بتوان کیفیت فنی و ظاهری را دوباره به ساختمان برگرداند.
اما مهندسان ساختمان با توجه به چه فاکتورهایی برای سرنوشت ساختمان تصمیم می‌گیرند؟ چه چیزهایی باعث می‌شود که فکر کنیم یک خانه می‌تواند به جای تخریب شدن بازسازی و نوسازی شود؟ بازسازی خانه‌های فرسوده بر اساس چه مواردی صورت می‌گیرد؟
بعضی از خانه‌های قدیمی و فرسوده هنوز هم اسکلت و ساختار پایه محکم و استواری دارند، مثلا فونداسیون، تیرها، ستون‌ها، میلگردها و به طور کلی استخوان‌بندی ساختمان هنوز سالم و قابل استفاده است و با کمی تغییرات می‌توان آن را به یک منزل نو تبدیل کرد. در این شرایط بازسازی خانه‌های فرسوده به کوبیدن ساختمان و دوباره‌سازی آن ارجحیت دارد.
برخی از خانه‌ها جزو آثار باستانی و میراث فرهنگی کشور محسوب می‌شوند و دارای هویت خاصی هستند. به همین دلیل سازمان میراث فرهنگی به دلیل ارزش زیادی که برای این تیپ سازه‌ها قائل است اجازه تخریب و آسیب‌رسانی به بنا را نمی‌دهد و ترجیح آن احیا و بازسازی بخش‌های مختلف خانه است.
اگر در خیابان‌های تهران بخصوص در محله‌های مرکز و پایین شهر قدم بزنیم بسیاری از خانه‌های نوستالژیک و قدیمی را می‌بینیم که در گذشته مسکونی بوده‌اند اما حالا تبدیل به کافه، رستوران، گالری، فروشگاه و امثالهم شده‌اند. ساختار زیبا و دوست‌داشتنی خانه و حال و هوای خاطره‌انگیز آن بسیاری از صاحبان کسب و کار را ترغیب می‌کند تا به جای تخریب ساختمان با یک بازسازی حرفه‌ای آن محیط را به فضایی قابل استفاده با کاربری جدید تبدیل کنند.
گاهی اوقات وسع مالی صاحبخانه‌ها در حدی نیست که بتوانند خانه را بکوبند و از نو بسازند. درواقع بازسازی راه فراری است برای افرادی که دوست دارند با هزینه کمتر به خانه‌ای شیک و جدید دست پیدا کنند، زیرا با یک حساب سرانگشتی می‌توانیم متوجه شویم که هزینه ساخت یک ساختمان کامل می‌تواند چنیدن برابر بازسازی آن تمام شود. البته ساختمان باید یکسری امکانات اولیه داشته باشد تا مهندس مربوطه به بازسازی آن رضایت بدهد. تصور کنید تمام تیر و ستون‌های یک ساختمان پوسیده و هر آن امکان دارد منهدم شود و فرو بریزد! در این صورت به هیچ عنوان بازسازی توصیه نمی‌شود و تنها گزینه ممکن تخریب است.
تصور کنید که خانه پدری‌تان که تمام خاطرات شیرین کودکی را در آن تجربه کرده‌اید حالا فرسوده و از کار افتاده شده و باید فکری به حال آن بکنید. اگر مثل نگارنده آدم نوستالژی‌پسند و خاطره‌بازی باشید احتمالا ترجیح می‌دهید که به جای کوبیدن و ساختن یک آپارتمان بلند و بی‌روح، با ایجاد یکسری تغییرات در قالب مرمت و بازسازی بافت خانه قدیمی خود را حفظ کنید. این همان تصمیمی است که برخی صاحبخانه‌ها می‌گیرند و به هیچ عنوان زیر بار برج‌سازی نمی‌روند، بنابراین هیچ چاره‌ای نمی‌ماند جز بازسازی خانه‌های فرسوده!
بازسازی خانه‌های فرسوده و کلنگی یک پروسه زمانبر است. به دلیل آن که بخش‌های مختلف خانه فرسوده و قدیمی است بهتر از در طول بازسازی خانه را ترک کنید و موقتا در محل دیگری ساکن شوید. در بازسازی خانه‌های فرسوده تمام قسمت‌های آسیب‌دیده و قدیمی تعمیر و ترمیم می‌شوند و بخش‌های سالم خانه دست‌نخورده باقی می‌مانند. درواقع بعد از اینکه اسکلت سازه مقاوم‌سازی شد مهندسان به سراغ احیای بخش‌های مهم و حیاتی خانه می‌روند و سپس زیباسازی داخلی و خارجی ساختمان مطابق با سلیقه و خواسته صاحبخانه صورت می‌پذیرد. به طور کلی اقداماتی که در بازسازی خانه‌های فرسوده صورت می‌گیرد به شرح زیر هستند:
درصورتی که یک خانه زیرساخت و اسکلت سالمی داشته باشد انتخاب بازسازی و نوسازی چه مزایایی دارد؟ در ادامه بخوانید:
بسیاری از خانه‌های فرسوده و کلنگی حس و حال باصفایی دارند، اصیل هستند، موقعیت محلی مناسبی دارند، حیاط‌دار و دلبازند و بسیاری از آن‌ها متراژ بالایی دارند، به همین دلیل خانه‌های پرطرفداری هستند حتی با همین ظاهر کهنه و فرسوده. بنابراین اگر صاحبخانه تصمیم بگیرد دستی به سر و روی ساختمان بکشد و ایرادات و خرابی‌های آن را رفع کند ارزش ملک چندین برابر می‌شود و اگر قصد اجاره یا فروش خانه را داشته باشد می‌تواند قیمت بالاتری به مشتری اعلام کند.
ناگفته پیداست که بازسازی باعث افزایش عملکرد ساختمان می‌شود. در بازسازی بار هزینه‌های جانبی تعمیرات ساختمان به یکباره از روی دوشتان برداشته می‌شود، زیرا تمامی تغییرات در بازسازی بنیادین هستند. اگر لوله‌های ساختمان پوسیده باشن همگی آن‌ها تعویض می‌شوند، رطوبت و نم‌زدگی‌ها با ایزوگام کردن ساختمان یا سایر روش‌ها به کلی از بین می‌رود، تجهیزات و تاسیسات برقی به طور کامل مورد بررسی قرار می‌گیرند و در یک کلام، خرده‌هزینه‌های ساختمان و مشکلاتی که شاید به چشم شما نیاید اما یک متخصص آن را در نظر می‌گیرد همگی از سر راه برداشته می‌شوند.
آرامش، مهمترین هدیه‌ای است که یک خانه می‌تواند به ساکنانش هدیه بدهد، چه از لحاظ کیفیت فنی و چه از منظر زیبایی‌شناختی. بازاسزی به شما کمک می‌کند که منزلتان را به همان خانه‌ای تبدیل کنید که همیشه دوست داشتید. به عنوان مثال اگر خانم خانه پس از مدتی از ظاهر و دکوراسیون منزل خسته شد و تصمیم گرفت روح تازه‌ای به فضای خانه ببخشد با بازسازی و تغییر معماری داخلی، دکوراسیون ساختمان رنگ و روی تازه‌ای می‌گیرد و انرژی دوباره‌ای در فضا به جریان می‌افتد. حتما تجربه کرده‌اید که اگر در خانه قدیمی به یک مشکل فنی یا تاسیساتی بربخورید چقدر ذهنتان مشغول می‌شود و تا رفع کامل مشکل ممکن است دغدغه فکری و فشار مالی سنگینی را متحمل شوید، حتی در برخی موارد تعمیرات سطحی هرگز جوابگو نخواهد بود و ممکن است آن مشکل دوباره یقه شما را بگیرد و هزینه گزافتری را به جیبتان تحمیل کند، در این شرایط بهتر است گوشه چشمی به مساله بازسازی خانه داشته باشید. برای اعضای یک خانواده، خانه حکم پناهگاه را دارد. یعنی جایی که خسته از دغدغه‌های روزمره به آن پناه می‌برید تا دمی بیاسایید و روز بعد را با انرژی بیشتری آغاز کنید، بنابراین همواره نگاه ویژه‌ای به کیفیت زندگی خود در منزل داشته باشید و به مقوله بازسازی به چشم یک فرصت ویژه نگاه کنید.
ما چند نمونه از تغییراتی را که در بازسازی بخش‌های مختلف یک ساختمان می‌تواند رخ بدهد در این بخش مثال می‌زنیم تا یک ایده کلی از مقوله بازسازی داشته باشید:
همه این موارد باید توسط مهندسین مجرب به درستی پیاده‌سازی شود تا بازسازی ساختمان فرسوده در کمترین زمان و با حداقل هزینه صورت بگیرد.
شاید تا اینجای مقاله قانع شده باشید که بازسازی خانه قدیمی بصرفه‌تر از تخریب و انهدام آن است. اما سوالی که احتمالا در ذهنتان نقش بسته این است که اگر تصمیم گرفتید به بازسازی خانه بپردازید باید از کجا شروع کنید؟ برای این منظور می‌توانید مراحل زیر را به ترتیب طی کنید:
اول) بازسازی ساختمان یک مساله تخصصی است. به جرات می‌توانیم بگوییم که بازسازی خانه‌های فرسوده از تخریب و ساختن یک بنای دیگر با چالش‌ها و حساسیت‌های بیشتری روبروست. زیرا یک سازه فرسوده در برخی قسمت‌ها دچار مشکلات فنی و تاسیساتی و آسیب‌دیدگی‌های عمیق است و اگر به دست متخصص ارزیابی نشود ممکن است برای ساکنان یا کارگران هنگام کار خطرات جانی ایجاد کند. بنابراین بهترین گزینه سپردن کار بازسازی به یک مجموعه یا شرکت معتبر و کارکشته خواهد بود.
دوم) وقتی شما تصمیم به بازسازی منزلتان می‌گیرید بدون شک از قبل یک طرح کلی از چیزی که قرار است حاصل شود در ذهنتان ساخته‌اید، مثلا در طرح موردنظرتان پنجره‌ها باید بزرگتر شوند، جای چند تیغه تغییر کند یا آشپزخانه اپن شود، اما در نهایت زمانی که کار را از پیمانکار تحویل می‌گیرید متوجه می‌شوید مصالح و متریال بکاررفته در بخش‌های مختلف اصلا باب میلتان نیست و نتیجه کار توی ذوقتان بزند. این همان نکته‌ای است که متاسفانه برخی از شرکت‌های پیمانکار به شما نمی‌گویند: در همان ابتدا درمورد مصالح به توافق برسید. حتی اگر لازم شد برای خرید مصالح خودتان شخصا حضور داشته باشید تا همه چیز مطابق نظر شما پیش برود و در بازسازی منزلتان از مواد و مصالح بی‌کیفیت و نامرغوب استفاده نشود.
سوم) توصیه می‌کنیم در حین اجرای عملیات بازسازی در محل پروژه حضور داشته باشید و صحت فرآیندها را به کمک مهندس طراح چک کنید. نظارت حین اجرا یک مرحله بسیار مهم و اساسی است، زیرا اگر در حین بازسازی نقص و ایرادی حاصل شود فورا اصلاح خواهد شد. همیشه این را در نظر داشته باشید که در بازسازی ساختمان فرآیندهایی وجود دارند که یا قابل برگشت نیستند و یا تغییر و تعویض آن‌ها کار بسیار سخت، زمانبر و پرهزینه‌ای خواهد بود. بعنوان مثال اگر پیمانکار در کفسازی از سنگ بی‌کیفیتی استفاده کرده بود و شما در زمان تحویل کار متوجه این موضوع شوید عملا دیگر کاری از دستتان برنمی‌آید و ممکن است مجبور به مصالحه شوید. بنابراین از همان ابتدا با نظارت دقیق و صحیح جلوی اتفاقات ناخواسته را بگیرید.
جذابیت و اصالت و حس و حال یک خانه قدیمی را نمی‌توان در آپارتمان‌های تازه‌ساز پیدا کرد. به همین دلیل صاحبان ساختمان‌هایی که دارای زیرساخت و اسکلت قوی و محکم هستند بهتر است به جای تخریب کامل به بازسازی آن به عنوان یک گزینه فوق‌العاده فکر کنند. اگر قدم برداشته‌اید و خانه‌ای قدیمی خریداری کرده‌اید و یا خانه‌ای که در آن ساکن هستید فرسوده و از کار افتاده است دست به کار شوید و به دنبال یک شرکت معتبر و متخصص بگردید. ما به شما کلینیک ساختمانی راشین را پیشنهاد می‌کنیم. این مجموعه با بکارگیری مجرب‌ترین و کارآزموده‌ترین مهندسان می‌توانند در حوزه بازسازی خانه‌های فرسوده به شما کمک کنند. توصیه می‌کنیم با مراجعه به صفحه پروفایل کلینیک ساختمانی راشین و مشاهده پروژه‌های این شرکت قدم مثبت و سازنده‌ای در این راه بردارید.