ایام محرم است و در جای جای ایران اوج اعتقادات مردم مسلمان به چشم می خورد، هر کس در هر صنف و توانی این مراسم را بزرگ می دارد، مهم نیست در مکان خاصی حضور داشته باشیم و یا به قول قدیمی تر ها بنده ی خاصی باشیم، مهم این است که با خلوص نیت حضور داشته باشیم، امروز در چیدانه به معرفی چند حسینه و تکیه معروف در ایران می پردازیم که آداب و عقاید خاصی برای این مراسم دارند. با ما همراه باشید.
بیشتر حسینیه‌ها معماری ساده‌ای دارند و فضایی سرپوشیده برای تجمع‌اند ولی بعضی از آنها از لحاظ تزیینات داخلی و بیرونی دارای اهمیت‌اند، حسینیه‌ها معمولاً بناهایی منفردند ولی گاهی در مجموعه‌ای شامل باغ، مسجد، ایوان، حمام و بازارچه و… نیز بنا می‌شوند.در بسیاری موارد از لحاظ موقعیت در بافتِ شهری (مثلاً در شهرهای نائین، زواره، تفت و میبد)، حسینیه‌ها نقطه ارتباط اصلی میان خیابان ها هستند و بخش مهمی از کالبد معماری شهر را تشکیل می‌دهند و مهم‌ترین فضای سرپوشیده هر محله تلقی می‌شوند.
مسجد حسینیه اعظم زنجان به عنوان دومین قربانگاه جهان اسلام بعد از منا و مرکز پایتخت شور و شعور حسینی در ایران شناخته شده است. مسجد حسینیه اعظم از نظر جغرافیایی در جنوبی ترین منطقه شهر زنجان، ما بین مدارهای 36 و 37 درجه شمالی و نصف النهارهای 48 و 5/49 درجه شرقی واقع شده است.ثبت دسته عزاداری هشتم محرم برابر با شب تاسوعای حسینی به عنوان دهمین میراث معنوی ایران، دلیل منحصر به فرد بودن این برنامه و آستان مقدس و صد البته توجهات خاصه حضرت سید الشهداء (ع) به این مکان مذهبی است که شهرت و آوازه آن را به برکت معنویت خاص این مسجد و اعتقاد قلبی ارادتمندان حضرت امام حسین (ع) جهانی کرده است.
حسینیه اعظم زنجان بیشتر به‌خاطر دسته‌ای که هرسال در هشتمین روز ماه محرم دارد مشهور است. این دسته حرکت خود را از محل حسینیه اعظم شروع می‌کند و معمولاً همزمان با اذان مغرب به امامزاده ابراهیم پایان می‌یابد. جمعیت این دسته در برخی سالها افزون بر 500 هزار نفر است.
بنا به اسناد موجود حسینیه اعظم فقط در یک سال و در مسیر حرکت این دسته نزدیک به 13 هزار راس قربانی تقدیم حسینیه گردید و علاوه بر آن بالغ یک میلیارد و 800 میلیون تومان نیز نذورات نقدی مردم تقدیم بارگاه گردید.
تکیه تجریش نام تکیه‌ای قدیمی در بازار تجریش واقع در کنار میدان تجریش در منطقه 1 شهرداری تهران است تکیه بزرگ تجریش به همراه زیارتگاهی به نام امامزاده صالح و مرکزخرید از اماکن دیدنی منطقه بازار تجریش‌اند.همجواری امامزاده صالح و بازار سنتی تجریش با بنای تاریخی تکیه، آن را در یک محدوده پرتردد و نیز هویت‌بخش این بازار قدیمی قرار داده‌است.
تکیه تاریخی تجریش دارای سقف شیروانی و پلان مستطیل شکل است. اتاق شاه‌نشین آن در ضلع جنوبی قرار گرفته‌است و مغازه‌ها در اطراف آن احداث شده‌اند. صحن وسط سکویی به شکل مستطیل است که در گذشته به عنوان مکانی برای اجرای آیین شبیه‌خوانی مورد استفاده قرار می‌گرفت. غرفه‌های تکیه تجریش در گذشته هر کدام به نام یکی از اهالی قدیمی محل نامگذاری شده بودند. تکیه تجریش، یکی از بناهای شاخص خشتی شمیران است که در اثر وقوع سیل تجریش (1366) به کلی تخریب شده و هویت و اصالت تاریخی خود را از دست داده بود، بعدها بازسازی شد. پس از سیل تجریش بسیاری از اشیای تاریخی و مذهبی که داخل تکیه بود توسط مردم جمع‌آوری و حفظ شد
“حسینیه بزرگ فهادان یزد " واقع در خیابان امام خمینی (ره)،محله فهادان ،جنب مدرسه ضیاییه (زندان اسکندر ) یکی از عزاخانه های حسینی است که دارای قدمت و سابقه بوده و نمائی بسیار زیبا از معماری اسلامی در این حسینیه ،نگاه هر بییننده ای را به خود خیره می کند .خیمه گاه این حسینیه در ابتدای محرم با حضور عاشقان حسینی برپا می شود و یکی از معدود حسینیه های یزد است که با سه تیرک پوشش سقف آن برپا می شود .
حضور عاشورائیان در این حسینیه که میعادگاه عاشورائیان دریزد می باشد بی سابقه است و اکثر هیئات عزاداری برای عرض ادب و عزاداری در این محل حضوریافته و برای شهادت امام حسین(ع) سیدالشهداء و 72 تن از یارانش بر سینه و بر سر می زنند و در ماتم از دست دادن حسین (ع) به سوگ می نشینند.
مراسم نخل برداری که در یزد سابقه دیرینه دارد، امروز با حضور گسترده مردم از سراسر استان، کشور و حتی خارج از کشور در یزد برگزار شده و یا در حال برگزاری است.نخل برداری در واقع نماد تشییع پیکر شهدای کربلا به ویژه سرور و سالار شهیدان، حضرت ابا عبدالله الحسین است.نخل، سازه ای چوبی و بلند پیکر و پهن پیکر است که برای بلند کردن آن به حضور صدها مرد قوی هیکل نیاز است و البته ابعاد نخل ها در مناطق مختلف استان متفاوت است.
بزرگترین نخل در استان یزد، نخل حسینیه امام تفت و بعد از آن نخل میدان امیرچخماق و نخل میدان بعثت است که در ایام مختلف سال در مقابل حسینیه ها گوشه نشین هستند و در روز عاشورای حسینی به خروش در می آیند.هر عنصر به کار برده شده در نخل، نمادی از یک حادثه و متعلق به شخصی در حادثه کربلاست.مردم و عزاداران هر کدام از عناصر به کار برده شده در نخل را نمادی از یک حادثه و متعلق به شخص خاصی در حادثه کربلا می دانند.
چوب نخل به عنوان پیکر سیدالشهدا، سیاهپوش کردن به عنوان پارچه سیاه روی پیکر، شمشیر و نیزه ها به علامت تیر و نیزه های وارد شده بر بدن امام حسین (ع)، سرو نخل به عنوان قد و قامت علی اکبر (ع)، آیینه به عنوان نور وجود مبارک امام حسین(ع)، علمهایی که بر نخل بسته می شود به عنوان علمدار امام حسین(ع)، زنگهایی که در قدیم بر آن می بستند به عنوان زنگ کاروان امام حسین(ع)، عزادارانی که نخل را بر می دارند به عنوان تشییع کنندگان و… و. برای مردم شناخته شده است
خانه و حسینیه امینی‌ها، از خانه‌های زیبا و اعیانی قزوین است که توسط حاج محمد رضا امینی از اعیان تجار قزوین در مغرب رودخانه دزج ساخته شد که بعدها در زمان پهلوی اول رودخانه پر شده و خیابات مولوی به جای آن احداث گردید.
این ساختمان در سال 1275 هجری قمری بنا گردیده و در آن وقت مبلغ چهل و هشت هزار تومان صرف ساخت آن شده‌است. در میان بنا سه تالار ساخته شده که امتداد آنها به موازات یکدیگر از شرق به غرب ا ست و میان دو حیاط شمالی و جنوبی قرار دارد. تالارها دارای ارسی‌های بسیار زیبایی بوده که در هنگام روضه خوانی با بلند کردن آنها، هر سه تالار یکی می‌گردند و محوطه سر پوشیده بزرگ و آیینه کاری زیبایی تشکیل می‌دهند.
در وسط تالار بزرگ چهلچراغ آویخته شده و فرش های تالار یکتخته و عتیقه بوده‌است. زیر تالارها خالی بوده و سردابه، زیرزمین، شربتخانه و انبار ساخته‌اند. مرحوم حاجی محمد رضای امینی برای خیرات و مبرات در سال 1303 ه.ق دهاتی را جهت روضه خوانی در ایام محرم و اطعام مساکین در محرم و صفر و رمضان وقف این حسینیه نموده‌است.
سالها است صحن کوچک و بی آلایش امامزاده سید حمزه(ع) اردبیل آرامش‌بخش دلهایی است که دل در گرو یار دارند.این صحن کوچک و بی‌آلایش که در جنوب غربی حریم بقعه شیخ جبرائیل در روستای کلخوران واقع شده در ایام شادی و غم مملو از جمعیت میشود و زائران بسیاری در سکوهای سنگی دور تا دور آن به انتظار می نشینند تا در صحن کوچک این امامزاده از راز دل بگویند و شفاعت بخواهند.
در حال حاضر دور تا دور مقبره کوچک امامزاده سید حمزه را سکـوی سنگی احاطه کرده و بدنه بیرونی بنا با قاب بندی ساده در پایین و هره چینی در بالا بسته شده است، ورودی بقعه از سمت شمال بوده و ارتفاع بسیار پایینی دارد به طوری که هنگام وارد شدن باید کاملاً خم شد؛ بخش داخلی این صحن کوچک هم به صورت چهارضلعی با چهار طاق تیزه دار برپا شده که گوشه سازی آن از نوع کاربندی ساده و بالای این بدنه طاق عرقچین اجراء شده است.
مطلب بیشتر: 5 امامزاده معروف تهران را بیشتر بشناسیم
چمازکتی، روستایی است از توابع بخش مرکزی شهرستان قائم‌شهر در استان مازندران ایران. این روستا دردهستان نوکندکلا قرار داشته است که بزرگترین روستای ایران محسوب می شود. درماه محرم چمازکتی غرق در عزاست.
در چهار حسینیه چمازکتی ازشب اول محرم تاروز عاشورا ازعزاداران حسینی باشام پذیرائی میشود برآورد میگردد حداقل شبی 3 هزارنفر مهمان سفره امام حسین باشند .درچمازکتی چند هیئت سینه زنی وزنجیرزنی وجوددارد که درایام محرم به عزاداری میپردازند عزاداری دراوایل محرم بصورت سخنرانی و نوحه خوانی انجام میشود ازشب هفتم دسته روی شروع میشود که اوج آن دسته روی رفت وبرگشت تیکه بزرگ (شهیدهاشمی نژاد) و تکیه کوچک (شهیدبهشتی )میباشد.
درروز عاشورا با تجمع عزاداران حسینی مراسم دسته روی به آرامگاه سیدمحمدزرین نوا انجام و در آنجا پس از مراسم تعزیه نماز ظهر عاشورا اقامه میگردد.
گردآوری شده در تحریریه چیدانه