در خانهٔ حریری، دیوارها سخن میگویند. هر نقش، روایتی از رؤیای ایرانی است؛ از عشق و موسیقی، از طبیعت و خیال. اینجا رنگها جاودانه شدهاند، و زمان در میان گلها و نگاهها مکث کرده است.
از آنجا که خانه حریری در دوران قاجاریه ساخته شده، معماری قاجاری دارد. در آن زمان خانه ها از دو بخش اندرونی و بیرونی تشکیل شده بودند و این خانه نیز یک ساختمان اندرونی و یک ساختمان بیرونی و حیاطی بزرگ دارد. ساختمان های اندرونی و بیرونی رو به قبله ساخته شده اند و در هر یک از ساختمان ها نقاشی های متفاوتی را میبینیم. دو ساختمان خانه، درهای جدایی دارند و هر دو در یک حیاط هستند. جدا بودن در ها برای راحتی خانواده بوده. ورودی و در ساختمان بیرونی از سمت خیابان اصلی تربیت است و در ساختمان اندرونی در یکی از کوچه های فرعی باز میشود.
وقتی از در اصلی خانه که در خیابان تربیت قرار دارد وارد میشویم حیاط اصلی را میبینیم که در آن حوض آبی رنگی قرار دارد و اطرافش چند درخت و باغچه دیده میشود. ساختمان بیرونی نمای قاجاری دارد و ستون و ایوان ها را میتوان در نمای آن دید. این ساختمان در دو طبقه که شامل زیرزمین و طبقه همکف میشود ساخته شده. در زیرزمین خانه انباری و حوضخانه قرار دارد. معمولا از حوضخانه به خاطر هوای مطلوبش در تابستان ها برای شب نشینی استفاده میکردند.
طبقه همکف یک تالار شمالی بزرگ و یک طنبی که به آن اتاق نقاشی هم میگویند وجود دارد. همچنین این ساختمان اتاق هایی تو در تو دارد که در گذشته از ساختمان اصلی برای مهمان ها و جلسات رسمی استفاده میشد و این اتاق ها برای راحتی مهمان ها ساخته شده اند. در هر یک از اتاق ها نقاشی های دیواری دیده میشود که داستان های مختلفی را دنبال میکند. از جمله داستان یوسف و زلیخا که روی دیوارها نقاشی شده.
ویژگی خاص این خانه جدا از نقاشی های بی نظیر آن، سقف هایی هستند که گچ بری خاصی دارند که به آن مقرنس میگویند و معمولا در گنبد ها و مساجد استفاده میشد و برای زیبایی بیشتر خانه در بخش هایی از دیوار دیده میشود و نقاشی های ظریفی روی آن ها کشیده اند. نکته ی دیگر سقف هایی است که نقاشی های مینیاتوری بر آن ها کشیده شده. این نقاشی ها در دیگر خانه های تاریخی تبریز دیده نمیشود و به همین علت خانه حریری برای ایرانیان متفاوت و ارزشمند است.
همانطور که میدانید خانه ی حریری به نقاشی هایش معروف است و به همین دلیل تا مدتی پس از بازسازی اش به آن موزه ی هنر و مکتب میگفتند. کمی بیشتر که وارد جزئیات نقاشی های خانه حریری میشویم، میبینیم که بیشتر آن ها داستان خاصی را به تصویر میکشند. یا از چهره زنان قاجاری، نقاشی گل و بلبل و مظمون طبیعت دارند و یا داستان های قرآنی مانند داستان یوسف و زلیخا و داستان ورود یوسف به مهمانی زنان مصر را شرح میدهند.