این روزها کافهنشینی به یکی از تفریحات اصلی و محوری جوانان تبدیل شده است. به همین خاطر کافهدارها هرروز با اضافه کردن آپشنهایی که میتواند مشتری را راضیتر نگه دارد سعی میکنند در میان خیل کافهها، نام کافیشاپ خود را بر سر زبانها بیندازند. عیبی هم ندارد، جذب مشتری یکی از ملاکهای یک کسب و کار موفق است، البته نه به هر قیمتی! امروز تصمیم دارم درمورد یک فرهنگ یا یک ژست نسبتا روشنفکری که در کافهها و رستورانها زیاد دیدهایم صحبت کنم: سیگار کشیدن در فضای کافه. به نظر شما قوانین مربوط به استعمال دخانیات در فضاهای عمومی مانند قهوهخانه، کافه و رستوران باید سختگیرانهتر از این باشد؟ یا فکر میکنید یک فرد سیگاری هم مانند بقیه اعضای جامعه از حقوقی برخوردار است که این حقوق باید محترم شمرده شوند؟ نظرتان را برای چیدانه بنویسید.
البته که این روزها سیگار کشیدن در میان درصد قابل توجهی از جامعه تبدیل به یک عادت شده و این عادت به اماکن عمومی هم کشیده شده است. بعنوان مثال سیگار کشیدن یک خانم در فرهنگ جامعه ایرانی قابل پذیرش عموم نیست و آنها به سختی میتوانند در محیطهای باز که رفت و آمد و تردد زیاد است سیگار بکشند. به همین خاطر به فضاهای بستهای مانند کافهها پناه میبرند زیرا کافههایی که استعمال دخانیات در آنها مجاز است مکانی امن و آرام به شمار میآیند.
این که سیگار کشیدن منع قانونی دارد یا خیر، جای بحث دارد. اما فکر میکنید نظر کافهدارها و صاحبان کسب و کار در این مورد چیست؟ بسیاری از صاحبان کافه و رستوران متوجه تاثیر مستقیم و حیرتانگیز مجاز بودن سیگار و دخانیات در میزان جذب مشتری هستند. آنها میدانند که اگر برای افراد سیگاری هم مانند دیگر اعضای جامعه حق و حقوقی قائل شوند و به عادت آنها -چه درست و چه غلط- احترام بگذارند مشتریان بیشتری به کافه آنها هجوم خواهند آورد. چرا؟ چون این روزها سیگار کشیدن در میان بسیاری از جوانان و حتی نوجوانان مد شده است.
اما نظر باریستاها و کافهدارهای حرفهای چیست؟ آنها میدانند که حضور افراد سیگاری در یک فضای بسته و ایجاد یک محیط دودآلود برای مشتریان دیگر آزاردهنده است و احترام به حقوق یک نفر ممکن است باعث تضییع حقوق دیگری شود. در حقیقت آنهایی که سالیان سال در صنعت کافه و رستوران فعالیت کردهاند معتقدند که استعمال سیگار در اماکن عمومی ضایع کردن حق دیگران و مخالف با آزادیهای اجتماعی است، اما تکلیف آزادیهای فردی چه میشود؟ جواب این سوال همین وضعیتی است که امروز شاهد آن هستیم: وجود تعداد بسیار زیادی کافه که با تعبیه یک ایوان و فضای باز یا تیغهکشی بین دو فضای بسته افراد سیگاری را از غیرسیگاری جدا کردهاند تا این دو دسته موجب رنجش یکدیگر نشوند.
جالب است بدانید که سیگار کشیدن در هر کشوری قوانین خاص خودش را دارد. اما نقطه اشتراک تقریبا همه کشورهای پیشرفته اروپایی ممنوعیت استعمال دخانیات در محیطهای بسته است و در صورت رخ دادن چنین اتفاقی فرد خاطی به شدت جریمه خواهد شد. حتی طبق قوانین کشورهایی مانند ایتالیا، فرانسه، اتریش، ایرلند و … سیگار کشیدن در هنگام رانندگی در حضور افراد خردسال و زنان باردار هم ممنوع است. اینها یعنی چه؟ یعنی حقوق اجتماعی بر حقوق فردی ارجحیت دارد.
آزادی فردی یعنی شما میتوانید در محیط شخصی خود فعالیتهای مدنظرتان را انجام بدهید، بدون آن که مزاحمتی برای دیگری ایجاد کنید و یا مخل آسایش دیگران باشید. سیگار کشیدن در فضاهای بسته و در حضور افراد غیرسیگاری مانند کافههای سربسته مصداق بارز اختلال در سلامت جسمانی و روانی دیگران است. اما اگر ممنوعیت یا محدود کردن این موضوع جنبه امر و نهی و بگیر و ببندهای خشونتبار از طرف دولت را پیدا کند ممکن است وضع بدتر بشود و جوانان ما را به دامن چیزهایی بدتر از سیگار بیندازد. فلذا بهترین راه حل در کنار ممنوعیت سیگار کشیدن در محیط بسته و در جوار افراد غیر سیگاری، میتواند آموزش و تبلیغات روشنگرانه در خصوص مضرات و آسیبهای استعمال دخانیات باشد، آسیبهایی که ممکن است هرگز جبران نشوند.