یکی از زیبایی‌های نوروز که برای همه ما ایرانی‌ها عزیز و خاطره‌انگیز است رسم و رسومات جذاب آن است. فرقی نمی‌کند هرکدام از ما هنگام ورود به سال جدید در چه حال و احوالی باشیم، انگار یک حس درونی به ما می‌گوید که هنگام نزدیک شدن به لحظه سال تحویل باید یک سفره هفت‌سین پر و پیمان پهن کنیم تا رسم ایرانی بودنمان را به جا آورده باشیم. علاوه بر تخم مرغ رنگ کردن و سبزه انداختن، میل کردن سبزی پلو با ماهی در شب عید یکی از قشنگ‌ترین و قدیمی‌ترین اتفاقات نوروزی است. اما آیا می‌دانید فلسفه خوردن این غذا در شب سال تحویل چیست؟ پختن سبزی پلو با ماهی برای ایرانی‌ها صرفا یک عادت است یا حکایتی جالب و رازی کهنه در پشت پرده آن وجود دارد؟ اگر شما هم کنجکاوید تا ماجرای خوردن این غذا در شب عید را بدانید این مطلب را دنبال کنید.
هرکدام از اجزای سفره هفت‌سین داستان مخصوص به خودش را دارد. خوردن ماهی شب عید هم مانند دیگر رسومات نوروز بی‌دلیل نیست. ماجرای سبزی پلو با ماهی شب عید درواقع به قصه‌ای تاریخی برمی‌گردد که دهان به دهان چرخیده و امروز به ما رسیده است. داستان از این قرار است که در گذشته‌های دور حضرت سلیمان صاحب انگشتری جادویی بود که به کمک آن می‌توانست دیو و پری را به خدمت خود دربیاورد. روزی حضرت سلیمان انگشتر را به کنیز خود می‌سپارد تا به حمام برود، اما در همین فاصله دیوی بدطینت انگشتر را از کنیزک می‌دزدد، آن را به انگشت خود می‌اندازد و بر تخت پادشاهی سلیمان می‌نشیند. دیو که خود را به شکل و هیبت سلیمان درآورده بود خود را به جای حضرت جا می‌زند تا مردم از او پیروی کنند. او از ترس آن که انگشتر دوباره به دست حضرت سلیمان نیفتد آن را به دریا می‌اندازد.
چند سال بعد حضرت سلیمان که ناامید از همه جا شغل ماهیگیری پیشه کرده بود یک ماهی بزرگ صید می‌کند و از قضا خاتم پادشاهی خود را در شکم ماهی می‌یابد. اندکی بعد مردم که متوجه شدند آن که بر تخت نشسته سلیمان واقعی نیست دیو را از سلطنت به زیر می‌کشند و حضرت سلیمان را دوباره بر تخت پادشاهی می‌نشانند. بر طبق حکایات و روایات این اتفاق مبارک در سیزده نوروز رخ می‌دهد، بر این اساس بسیاری از ایرانی‌ها بر این باورند که خوردن سبزی پلو با ماهی در شب عید می‌تواند تجدید خاطره‌ای از پیدا شدن نگین سلیمان در شکم ماهی و پیروز شدن حقیقت بر دروغ باشد.
خب، تا اینجا که خواندید متوجه شدید که خوردن این غذای خاص یک افسانه طولانی از تاریخ را به دوش می‌کشد. اما سبزی پلو با ماهی برای ما ایرانی‌ها نماد چیست؟ آیا از خودتان پرسیده‌اید؟ مثلا می‌دانیم که رنگ سفید سیر در هفت سین نشانه اهورامزدا و مبارزه با زشتی و سیاهی است، و یا سیب نماد زایش و بارداری است، اما آیا سبزی پلو با ماهی هم نماد و نشانه چیزی هست؟ باید به شما بگویم که بله!
به قول قدیمی‌ها در شب سال تحویل باید اجاق خانه گرم باشد و دود از دودکش بیرون بیاید، زیرا پخت و پز در این شب سال بسیار خوش‌یمن است و بهتر است غذای گرم طبخ شود. ایرانی‌ها از قدیم‌الایام اعتقاد داشتند که در شب سال نو باید غذای سبز بخورند، زیرا سبزی نماد برکت، نشاط و خرمی در زندگی است، یعنی اگر شام شب عید غذایی سبز باشد افراد آن خانه تا آخر سال یک زندگی شاد و پررزق و روزی خواهند داشت. حکایت سبزی پلو که در کنار ماهی می‌خوریم هم به همین باور اشاره دارد.
از طرفی ماهی نیز نشانه زندگی و حیات، نعمت و ثروت است و هرکس در شب عید خوردن ماهی را انتخاب کند زندگی او تا آخر سال سراسر ثروت و فراوانی است و دارایی‌های او چندین برابر خواهند شد.
همچنین خوردن پلو هم به این علت رواج دارد که قدیمی‌ها برنج را گیاهی ارزشمند و نماد برکت و حاصلخیزی می‌دانستند و معمولا در شب سال نو پلو می‌خوردند تا مزارعشان در سال جدید زایش و رویش فراوان داشته باشد. البته ایران عزیز ما غنی از فرهنگ‌های جالب است که هرکدام رسومات متفاوتی برای شب عید دارند. مثلا در روزگاران قدیم در برخی از شهرها ماهی پیدا نمی‌شده و مردمان آن شهر بجای ماهی با استفاده از سبزی‌های معطر صحرایی و طبیعی کوکوسبزی می‌پختند و آن را جایگزین می‌کردند که همان خواص سبزی پلو با ماهی را دارد، و یا در بعضی شهرها برای مردم خوردن رشته پلو مرسوم است تا به اصطلاح رشته کار از دستشان در نرود! زیبا نیست؟ این رسم و رسومات قدیمی خیلی جالب و ارزشمند هستند.
حالا که از پشت پرده سبزی پلو با ماهی شب عید باخبر شدید بهتر است لوازم پختن آن را هرچه زودتر تهیه کنید که چیزی به عید نمانده، به این امید که شب عید امسال بساط سبزی پلو با ماهی در همه خانه‌ها به راه باشد و هیچ انسانی در هیچ کجای کره زمین گرسنه نماند.