خانه مستوفی‌الممالک که با نام «خانه پروانه‌ای» نیز شناخته می‌شود، یکی از شاخص‌ترین آثار معماری دوره قاجار در قلب تهران است. این عمارت باشکوه در اواخر دوره قاجار و به دستور میرزا حسن مستوفی‌الممالک، یکی از نخست‌وزیران برجسته آن زمان، در محله تاریخی سنگلج تهران ساخته شد.
معماری منحصربه‌فرد این خانه با الهام از سبک معماری اروپایی و تزئینات ظریف قاجاری، آن را به یکی از خاص‌ترین بناهای تاریخی پایتخت تبدیل کرده است. سقف تالار شاه‌نشین با نقوش پروانه‌ای زیبا تزئین شده و همین ویژگی، دلیل نام‌گذاری آن به «خانه پروانه‌ای» است. این عمارت ارزشمند در سال ۱۳۵۶ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
خانه مستوفی‌الممالک ترکیبی از معماری اروپایی و هنر ایرانی را به نمایش می‌گذارد. گچبری‌های فرنگی، ایوان‌های وسیع، ستون‌های بلند و نقاشی‌های سقفی جلوه‌ای بی‌نظیر به این بنا بخشیده‌اند.
سقف تالار شاه‌نشین با نقوش پروانه‌ای طراحی شده که نمادی از ظرافت و زیبایی معماری قاجاری است.
تزئینات سقف، دیوارها و درهای چوبی عمارت به گونه‌ای طراحی شده‌اند که این بنا را به یک اثر هنری کم‌نظیر در تهران بدل کرده است.
متأسفانه امروز خانه مستوفی‌الممالک در وضعیتی نیمه‌متروک قرار دارد و خطر ویرانی آن را تهدید می‌کند. با این حال، این عمارت بارها به عنوان لوکیشن فیلم و سریال‌های تاریخی چون سلطان صاحبقران و شهرزاد استفاده شده و در حافظه تصویری مردم جایگاه ویژه‌ای دارد.
منبع:hamshahri_mahaleh