در دل شهر مرزی آستارا، یکی از ارزشمندترین یادگارهای معماری اداری ایران قرار دارد؛ گمرک چوبی آستارا یا همان عمارت بلژیکیها که بهعنوان قدیمیترین ساختمان گمرکی کشور شناخته میشود. این بنا با معماری چوبی کمنظیر خود، جلوهای منحصربهفرد از هنر سازهسازی در شمال ایران را به نمایش میگذارد.
عمارت بلژیکیها به دستور میبدوژ بلژیکی، مدیر وقت گمرک، ساخته شد و هرچند زمان دقیق احداث آن بهطور رسمی ثبت نشده، اما روایات محلی آن را حدود ۱۲۹ سال قدمتدار میدانند. گفته میشود پس از قرارداد ترکمنچای و تقسیم آستارا، فعالیتهای گمرکی شکل گرفت و این عمارت بهعنوان مرکز اصلی آنها توسعه یافت.
بنا با چوبهای مقاوم، سقفهای شیبدار، ایوانهای سرتاسری و پنجرههای بلند مشبک ساخته شده؛ ویژگیهایی که همخوانی کامل با اقلیم مرطوب و جنگلی گیلان دارد. سبک طراحی آن تلفیقی از معماری اروپایی دوره حضور کارشناسان بلژیکی و عناصر اصیل بومی شمال ایران است و به همین دلیل هویتی خاص و تماشایی پیدا کرده است.
این گمرک با وجود ثبت ملی در سال ۱۳۹۸، سالها به دلیل نبود مرمت اصولی در معرض تخریب قرار داشت. اما خوشبختانه با پیگیریهای ریاست، امید به احیای دوباره این میراث ارزشمند زنده شده و بهزودی خبرهای خوبی برای گمرک آستارا و ایران در راه است.
منبع: miraasgrpr