در زمانه‌ای زندگی می کنیم که با حجم بسیار زیادی از ساختمان سازی و معماری‌های متنوع روبه رو شده‌ایم و این در حالی است که بسیاری از معماران آن را نه تنها مثبت، بلکه بسیار منفی دانسته و به دنبال راهکاری برای برون رفت از آن می گردند. مسلما در این بین، ظهور ایده ها و طرح هایی که در راستای هماهنگی با بافت شهری، نیازهای فرهنگی و بومی و همچنین توجه به کاربر بنا طراحی می‌گردند، جایی بس امیدواری و البته رشد را برای معماری فراهم خواهد آورد. مجموعه چندمنظوره تبریز، اثری است از گروه معماری کات که با اهداف گفته شده و ریزبینی زیادی شکل گرفته است. در ادامه این مطلب این پروژه را با جزییات بیش‌تری بررسی خواهیم کرد.
به گفته مهدی کامبوزیا، معمار پروژه، این مجموعه با ظرفیت حدود 2000 واحد، شامل فضاهای مسکونی، تجاری و اداری و مکان یابی آن در بافت فرسوده حکم آباد تبریز انجام شده است. زمین مورد نظر برای ساخت چنین پروژه ای در غرب تبریز قرار گرفته و متراژی نزدیک به 54761 مترمربع را به خود اختصاص داده است. از جمله مهم‌ترین ویژگی سایت پروژه که تاثیر مستقیم و البته بسیار مهمی را بر روی روند طراحی و ایده پردازی آن گذاشته، قرارگیری مابین زمینهای کشاورزی و پارک بزرگ تبریز در کنار بافت فرسوده و قدیمی محله حکم آباد است. این ویژگی در کنار چالش‌های خاص خود، پتانسیل های بالایی را نیز برای چنین مجموعه ای به همراه آورده که نوع برخورد معمار با یک پروژه را به شکلی متفاوت کرده است.
همان گونه که در ابتدای مطلب نیز گفته شده، یکی از قسمت‌های در نظر گرفته شده در این مجموعه چندمنظوره، حضور پر رنگ فضاهای مشکونی است. بنابراین می‌توانیم یکی از اهداف اصلی برای طراحی و ساخت چنین پروژه‌ای را تامین مسکن برای اقشار مختلف شهر تبریز و به خصوص قشر کم درآمد ساکن در آن منطقه در نظر بگیریم. هدف دوم، از توجه به بافت منطقه و مباحث شهرسازی آن نشات می گیرد که در واقع زمینهای را برای زیباسازی کالبد محیط شهری در منطقه حکم آباد فراهم خواهد ساخت. در نهایت هدف سوم ایجاد اشتغال پایدار از طریق ساخت فضاهای خدماتی- اداری مجموعه است که در داخل مجتمع مسکونی قرار می‌گیرند.
قرارگیری سایت پروژه بین یک فضای عمومی مهم شهری یعنی پارک بزرگ تبریز و همین طور زمینهای کشاورزی و بافت فرسوده حکم آباد باعث شده تا این مجموعه به عنوان یک مفصل ارتباطی محسوب شده و باعث شکل گیری استراتژی های کلانشهری شود. در نتیجه این بررسی های استودیو معماری کات تصمیم گرفت نحوه قرارگیری توده مجموعه در سایت را به صورت قطری جانمایی کند تا امتداد بصری سایت حفظ گردد. از سوی دیگر، ایجاد یک خط آسمان مطلوب و همینطور حفظ مقیاس انسانی، حجمی پلکانی برای مجموعه در نظر گرفته شد. مسلما طراحی چنین فرمی امکان نورگیری مناسب و مطلوب را برای طبقات مختلف فراهم خواهد کرد.
نوع شکل گیری مجموعه باعث شده تا ما شاهد دو قسمت متفاوت از هم باشیم که در واقع بین دیواره های پلکانی محصور شده اند. یکی از این قسمت ها جبهه غربی پروژه است که در کنار بافت متراکم مسکونی حکم آباد در جنوب سایت قرار گرفته که به واسطه رعایت مقیاس و همان دانه بندی های موجود یک بافت یکپارچه را خلق کرده است. این یکپارچگی علاوه بر پاسخ گویی به نیازهای پروژه، تصویر ذهنی آشنایی را برای مخاطب ایجاد می کند و دارای کاربری تجاری نیز هست.
اما قسمت دوم یعنی جبهه شرقی پروژه، به گونه ای طراحی شده، که فضای بازی شبیه به مزرعه یا گلخانه برای ساکنین مهیا کرده و در واقع در امتداد پارک جنگلی تبریز و زمین های زراعی ضلع شمالی سایت قرار گرفته است. خلق چنین تقسیم بندی علاوه بر تعریفی مناسب برای منظر و فضای سبز داخل سایت، باعث ایجاد ارتباط و تعامل با پارک چنگلی شده و ایده شهر – مزرعه را شکل می دهد. از آن جایی که طبق تاریخچه و گذشته منطقه حکم آباد، مردم آن به سبزی کاری و کشاورزه مشغول بوده اند، ایده های گفته شده در رابطه با این پروژه، به نوعی همان اشتغال را به شکل جدید باز تعریف کرده و تهیه مستقیم محصول از همین اراضی کشاورزی و گلخانه و عرضه آن ها در محدوده تجاری را فراهم خواهد کرد.
“سایر پروژه های این گروه را می توانید در پروفایل استودیو معماری کات مشاهده نمایید"
مطالب پیشنهادی :