همان طور که می دانیم بناها و شهرهای تاریخی بهترین سرمشق برای معماران و شهرسازان آینده هستند. مرمت آشکار کننده زیبایی های معماری و شهرسازی گذشته در پیش چشمان انسان امروزی است که گرفتار در ساختمان ها و شهرسازی های بی‌هویت جدید است. مرمت در معماری یک عمل هنری و یا تزئینی نیست مرمت یک عمل فرهنگی است که ریشه ی هستی و تاریخ هر کشوری را نمایان می کند و زنده نگه می دارد.
مرمت در معماری، شاخه ای از هنر معماری است که بر پایه شناخت و مطالعه بناها و بافت های تاریخی و آثار باستانی، به احیا کردن فضاهای تاریخی به لحاظ کالبدی، ساختاری و عملکردی می انجامد. این هنر که شاخه ای آمیخته از دانش، تکنولوژی، مهندسی و هنر معماری می باشد شامل شکل ها و سطوح گوناگونی از پژوهش و تحقیق در باب هنر و معماری تاریخی است و در مقیاس های گوناگونی می توان آن را تعریف و معنا کرد.
سلسله اقداماتی که به منظور بهبود کالبد در کوتاه مدت صورت می گیرد را مرمت در معماری می نامند که شامل چهار اقدام تعمیرات و نگهداری، حفاظت، حمایت و استحکام بخشی بوده که روی هم مفهوم فیزیکی بهسازی را توان بخشی معنی می کنند.
برای مرمت در معماری یک بنا تنها نمی‌توان به تخصصی که معمار دارد اکتفا کرد و باید از افراد متخصص دیگری نیز استفاده کرد که نمونه‌ای از آنها افراد متخصص در رشته‌های شهرسازی، فرهنگ‌شناسی، جامعه‌شناسی، مردم‌شناسی و حتی شناخت انواع مصالح نیز مورد نیاز است. بنابراین لازم است برای هر کدام از این موارد متخصصان ویژه آنها حضور داشته‌باشند.
مهم‌ترین مفاهیم به کار رفته در مرمت شامل تعمیر و نگهداری، نوسازی، بهسازی و بازسازی است که روی هم مداخله را معنا می‌کنند.
مطالب مربوط: خانه اخوان در کاشان، متفاوت‌ترین بازسازی!
مبحث تعمیر و نگهداری در ساختمان مدت هاست در سراسر جهان به ویژه در کشورهای توسعه یافته مورد توجه قرار گرفته است. تمامی ساختمان ها پس از ساخت نیاز به تعمیر و نگهداری دارند. نحوه تعمیر و نگهداری نقش بسزایی در افزایش هزینه های ساختمان در زمان بهره برداری دارد. در اثر اعمال سیستم مناسب نگهداری، از انجام تعمیر در سطح وسیع جلوگیری شده و در نتیجه از هزینه ی قابل توجه تعمیر در سطح وسیع کاسته می شود.
سلسله اقداماتی که به منظور بهبود کالبد در کوتاه‌مدت صورت میگیرد و شامل چهار اقدام تعمیرات، حفاظت، حمایت و استحکام بخشی است . بهسازی به معنای پیشگیری از خراب شدن قبل از زلزله و تخریب میباشد و ما قبل از این که زلزله بیاید و سازه تخریب شود، اقدام به بهسازی میکنیم تا هم از خسارت پیشگیری کنیم و هم امنیت کافی را به سازه بیاوریم. عمل بهسازی به شرایط زیادی بستگی دارد که اصلی ترین های آن ظرفیت و تقاضای سازه میباشد و عمل بهسازی با توجه به شرایط سازه و با نرم افزارهای مخصوص و تحت شرایط خاصی صورت میگیرد.
نوسازی به معنای نوکردن است، یعنی فرایند تجدید ساختمان یا سازه تا ساختارهای نو جای ساختارهای قدیمی را بگیرند. در مواردی که ساختار کلی ساختمان مشکلی داشته و هدف از اعمال تغییرات، ایجاد نمایی نو و جدید برای ساختمان است یا رسیدگی به نمای از بین رفته است از اصطلاح نوسازی ساختمان استفاده می‌شود. انجام تغییرات و افزودن عناصر جدید از مهم‌ترین اقدامات نوسازی ساختمان به شمار می‌رود و اکثر پروژه‌های نوسازی در داخل ساختمان انجام می‌شوند. در انجام امر نوسازی بیشتر به ترمیم بخش‌های داخلی ساختمان پرداخته می‌شود. ولی به شکلی عظیم تر در نمای پروژه های قدیمی به کار می رود.
در واقع بازسازی ساختمان به منظور ایجاد تغییر هر چیزی در یک بنا انجام می‌شود که احتیاج به تعمیر دارد. نیاز به تعریف بازسازی برای ساختمان معمولا بعد از گذشت ده سال و بیشتر به چشم می‌آید.تغییر در نمای خانه، نورپردازی، تغییر ظاهر ورودی ساختمان که البته هزینه بیشتری را نسبت به بازسازی داخلی ساختمان نیاز دارد. بازسازی ساختمان بیشتر به جنبه‌هایی توجه دارد که جلوی چشم دیگران است تا ظاهر بهتری به ساختمان بدهد.طبیعتا بعد از چند سال کاشی پله‌ها، رنگ دیوارها، درب‌ها و مواردی از این قبیل، مرمت و تغییر نیاز دارند.
از نظر ملاحظات زیست‌محیطی، پس از بازسازی یک ساختمان منابع و انرژی کمتری مصرف می‌شود. بنابراین اگر پایه خانه قوی و مستحکم است و فقط نیاز به تعمیرات دارد، آن را بازسازی کنید. همچنین در اغلب موارد بازسازی ساختمان هزینه‌ای به مراتب کم‌تر نسبت به خرید خانه جدید دارد، به همین دلیل کاملا منطقی است که تصمیم به بازسازی خانه بگیرید.لذا برای داشتن خانه‌ای زیبا و به روز بازسازی بهترین گزینه برای شماست.
مطلب مرتبط: نکات بازسازی ساختمان؛ از مراحل تا مزایا
برای بخش مرمت در معماری و توانایی اقدام در این خصوص در آینده هر بنا نرم افزار BIM تحول عظیمی در این صنعت به وجود آورده است. یکی از جذابیت‌های استفاده از (Building Information Modeling) BIM، مفهوم قابلیت پاسخگویی آن به پروژه از صفر تا بعد از آن است که شامل عملیات بهره‌برداری و نگهداری، پس از پایان پروژه میباشد.
از آنجایی که مدل BIM در حین ساخت، بطور مداوم به روز می‌گردد، بنابراین مدل تحویل داده شده به مهندس مسئول بهره‌برداری و نگهداری تجهیزات، همان نقشه‌های As Built نهایی خواهند بود. علاوه بر آن، تمام اطلاعات مربوط به محصولات، مصالح و سیستم‌های نصب شده در پروژه، بطور مستقیم به دفترچه راهنمای استفاده از آنها، که مورد استفاده مسئول آن قرار میگیرد، مرتبط می‌گردد.
این جذابیت مدل سازی اطلاعات ساختمان باعث شده که استفاده از آن در تعمیر ونگهداری ساختمان حتی در ساختمان‌های موجود که فاقد مدل هستند با انجام اسکن لیزری از ساختمان به خصوص در مورد ساختمان‌های تاریخی و میراث فرهنگی مورد توجه قرار گرفته است .
مرمت در معماری از دیرباز به عنوان یک تخصص و هنر مورد توجه بوده است. که توانایی بازسازی بنا و نگهداری آن را شامل می شود. این حرفه در مقیاس کوچک تر به راحتی در هر خانه ای قابل اجرا بوده و افراد می توانند به نگهداری بازسازی و نوسازی ساختمان خود با کمترین هزینه در ابعاد کوچک و با کمک گرفتن از متخصصان در ابعاد بزرگ تر بپردازند. همچنین معماران و طراحان جهت ساخت بنا ها می توانند از نرم افزار مخصوص مرمت در معماری BIM جهت در دسترس داشتن صفر تا صد اطلاعات سازه ای ساختمان جهت مرمت در آینده استفاده کنند.
مطالب بیشتر: