ترکیب همزمان کرک و ابریشم در خلق نقوش فرش، دست کمی از فرش‌های تمام ابریشم در بازار جهانی ندارد. به همین دلیل فرش کرک و ابریشم جایگاه خوبی در بازار فرش ایران در سراسر دنیا دارد.
فرش‌هایی دست بافت کرک و ابریشم جذابیت خاصی دارند که غیر ممکن است نظر فردی به خودشان جلب نکرده باشند؛ به همین خاطر چیدانه تصمیم دارد، تا در مورد یکی از بدیع‌ترین آثار فرش بافان دنیا که با دستان خود در قلب ایران هنرنمایی می‌کنند، بیشتر توضیح دهد؛ پس با ما همراه باشید.
شاید برای اینکه بخواهیم برای چیزی جایگاهی را تعیین کنیم، واقعا کاری سخت و مشکلی باشد، اما در خصوص فرش ایرانی این طور نیست؛ به این دلیل که از صدها سال پیش جایگاه خودش را به همه دنیا نشان داده است و حالا گره نخ‌های کرک و ابریشم با نشستن در کنار یکدیگر هنر دست‌های توانمندی را به نمایش می‌گذارند که قدمت و ارزش آن را صدها برابر بیشتر کرده است. البته این خصوصیات در نمونه کارهای برخی از مجموعه‌های مطرح ایران از جمله گالری فرش کیمیا به خوبی مشهود است.
حضور گره‌های نخ ابریشم در کنار نخ‌های کرک و رفت و آمدهای آنها در کنار یکدیگر یکی از بهترین بازی‌های است که هنر فرش دستباف مدرن ایرانی را به نهایت اوج خودش رسانده است. کرک الیاف ظریفی است که از تابیده شدن به یکدیگر نخ‌های کرکی ضخیم را خلق کرده‌اند و با ظرافت نخ‌های ابریشم در رقابت است. این حس رقابت حضور و همنشینی کرک و ابریشم را در فرش‌های اصیل و دست بافت ایرانی به شدت خواستنی‌تر کرده است.
شاید برای‌تان جالب باشد که بدانید کرکی که در بافت فرش به کار می‌رود، از لابه لای موی شتر، گوسفند و بز به دست می‌آید. البته در بازار برخی، فرش کرک را با فرش پشمی اشتباه می‌گیرند، در حالی که با هم متفاوت هستند.
کرک با شانه کردن زدن پشم گوسفند در بین دنده‌های شانه به جای مانده برای تولید نخ کرک در بافت فرش استفاده می‌شود که کاملا طبیعی است؛ اما کرک‌هایی که از پارچه‌هایی چون مخمل گرفته شده باشند، به عنوان کرک مصنوعی در بازار شناخته می‌شوند و ارزش آنها از کرک طبیعی کمتر است.
تهیه کرک بسیار سخت و مشکل است و به همین دلیل شناسایی آن مستلزم دقت و تجربه زیادی است و ممکن است افراد قالیچه‌های خارجی بافته شده با پشم مرینوس را با فرش کرک اشتباه بگیرند. در نتیجه حتما در زمان خرید فرش کرک و ابریشم اصل از متخصصین گالری فرش کیمیا کمک بگیرید.
با توجه به این اینکه با شانه زدن زیاد پشم کرک به دست می‌آید، میزان مقاومت کرک از پشم به مراتب پایین‌تر است. کرک ریز و نرم است و ظرافت آن به فرش ایرانی جلوه خاص خودش را می‌بخشد. شاید از دید برخی افراد کرک ارزش مادی زیادی نداشته باشد، اما با توجه به طبیعی بودن آن و استخراج بسیار سختی که دارد، در تولید فرش‌های دست بافت ایرانی ظریف و گران قیمت به کار می‌رود.
نرمی و لطافت ابریشم و زیبای آن دیگر نیازی به تعریف کردن ندارد، چرا که پیله‌های کرم ابریشم به صورت طبیعی مواد اولیه تولید نخ ابریشم را برای قالی بافان ایران فراهم کرده‌اند. جدا از اینکه فرش تمام ابریشم ایران در هر جایی از دنیا بسیار زیبا و خیرکننده است می‌توانید در برخی از مواقع در کنار استفاده از نخ‌های ابریشم از سایر انواع نخ‌های قالیبافی هم بهره برد.
با توجه به ظرافت ابریشم و نازکی کرک هنرمندان می‌توانند فرش کرک و ابریشم را با ظاهری بسیار زیبا ارائه کنند. به همین دلیل هرگز تصور نکنید که حضور جنس‌های مختلف از نخ‌های قالیبافی در کنار ابریشم مشکل ساز خواهد شد.
شاید بعضی از افراد تصور کنند که به علت گران بودن و ظرافتی که برخی از قالی‌های دست بافت دارند، نباید آنها را بشویند و باید بیشتر به صورت دکوراتیو از آنها استفاده کنند؛ در حالی که اصلا این طور نیست و در صورت نیاز می‌توانید فرش را به صورت درست و اصولی با مواد شوینده مناسب بشوید و خشک کنید.
در صورتی که قصد داشتید فرش‌هایی از جنس کرک و ابریشم خود را به قالیشویی بسپارید، از توانایی آن مجموعه در خصوص فرش‌های قیمتی و خاص اطمینان حاصل کنید و در خواست ضمانت را داشته باشید.
کلام آخر
ظرافت و براقیت فرش کرک و ابریشم مثال زدنی نیست. با توجه به استخراخ سخت و مشکل کرک با شانه زدن مداوم پشم و تولید نخ ابریشم، نگهداری از این نوع فرش مستلزم دقت است.
حسن فرش ایرانی در این است که از هر جنس و متریالی که باشد، با پا خوردن زیاد به جای اینکه داوم خود را از دست دهد قدمت و دوام بیشتری پیدا می‌کند و ارزشمندتر می‌شود؛ به همین دلیل قیمت گران‌تری نسبت به فرش‌های نو کرک و ابریشم دارند. با توجه به اینکه شناسایی کرک از پشم مشکل است توصیه می‌کنیم، از کارشناسان گالری فرش کیمیا مشاوره رایگان خود را دریافت کنید.
مطالب مرتبط:
نویسنده: راضیه حسین آبادی