سینمادوستان و عاشقان فیلم و سریال احتمالا در سالهای اخیر فیلمهای بیشتری را با مضامین سیاسی و فضاهای جنایی و لوکیشنهای قضایی مشاهده کردهاند. طراحی فضاهای حساسی مانند زندانها، بازداشتگاهها و دادگاهها نیاز به معمارانی ماهر و کارآزموده دارد تا بتوانند به تمام فاکتورهایی که این تیپ فضاها به آن نیاز دارد پاسخ بدهند. ما در مقالههای مختلفی از چیدانه به بررسی مکانهای قضایی پرداختهایم و این بار تصمیم داریم به تازهترین تریلر سیاسی که محصول سال 2022 و کاری مشترک از آرژانتین و آمریکاست بپردازیم. فیلم آرژانتین 1985 انتخاب فیلمدکور این هفته چیدانه است. با ما باشید تا این فیلم جذاب و دیدنی را به همراه هم بررسی کنیم.
موضوع فیلم برای تاریخدوستان و دنبالکنندگان آثار سیاسی بسیار جذاب است. فیلم آرژانتین 1985 به بررسی وضعیت کشور آرژانتین پس از انقلاب و تغییر رژیم میپردازد. دو دادستان به نامهای خولیو استراسرا و لوئیس مورنو اوکامپو مامور شدهاند تا طی یک دادگاه غیرنظامی به محاکمه رهبران نظامی از دولت خونخوار و دیکتاتور سابق بپردازند که در قتل عامها، کشتارها و جنایتهای بسیاری دست داشتهاند. با توجه به این که در این مسیر سخت با مخالفتها و سنگاندازیهای بسیاری مواجه میشوند اما آیا این دو نفر میتوانند در دولت جدید، عدالت و دموکراسی را برپا کنند یا خیر؟
نقش دادستان استراسرا را مشهورترین هنرپیشه آرژانتین (ریکاردو دارین) ایفا میکند. مردی که همزمان شوخطبعی، جدیت، وفاداری و اعتماد بنفس را از شخصیت خود در ذهن بیننده متبادر میکند. استراسرا همانقدر که در محل کار فردی سختگیر و جدی است در خانه همسر و پدری مهربان به نظر میرسد. با اینکه کاراکتر آستراسرا از چهرههای بزرگ و تاثیرگذار آرژانتین است اما زمانی که دوربین ما را به خانه دادستان میبرد چیزی جز سادگی و معمولی بودن نمیبینیم. در این خانه هیچ نشانی از لوکسگرایی دیده نمیشود. همه چیز در سادهترین حالت خود قرار دارد و هر گوشه و کناری را که نگاه کنید علامتی از صمیمیت و خانوادهدوستی به چشم میخورد. قاب عکسهای خانوادگی آستراسرا نه تنها در هر نقطهای از منزل دیده میشود بلکه در اداره و اتاق کار او نیز آنها را میبینیم. شاید تنها نگرانی آقای دادستان بابت پذیرفتن مسئولیت بزرگترین و تاریخیترین دادگاه آرژانتین، صحت و سلامت اعضای خانوادهاش باشد.
در فیلم آرژانتین 1985 به مقوله نورپردازی بسیار حرفهای پرداخته شده است. نورپردازی در سینما به شما میگوید که کجا را نگاه کنید، تنظیم نور چشم را به سمت یک بازیگر، یک قطعه یا بخشی از صحنه هدایت میکند. نورپردازی ژانر فیلم را تعریف میکند درست مانند آنچه که در این فیلم به وضوح دیده میشود. به عنوان مثال صحنههایی که در شب از خانه دادستان فیلمبرداری شده است خلق و خوی اعضای خانواده و فضای سنگین و استرسآور حاکم بر فیلم را به مخاطب انتقال میدهد. در منزل استراسرا چراغهای کمی روشن هستند و فضای خانه با آباژورهای زردرنگ تا حدی روشن شده است، در این تاریکی نسبی تصویر مجری تلویزیون که صریحا در حال تبرئه کردن قاتلان و جنایتکاران رژیم سابق است در نگاه بیننده چشمگیرتر و برجستهتر به نظر میآید. احتمالا طراح صحنه قصد دارد تا با نور کم و ایجاد سایههای زیاد حس رمز و راز و تعلیق را در مخاطب به وجود بیاورد و او را در میان علامت سوالها رها کند.
مشاهده بیشتر
در صحنههای ابتدایی فیلم در دفتر کار آستراسرا همه چیز مرتب است و نظم خاصی در فضا حاکم است. کتابخانهها منظمند و روی میز کار او چیزی به جز چند پرونده و چند پاکت سیگار به چشم نمیخورد. او برای پذیرفتن چنین پرونده خطرناک و سنگینی مردد است و دوست ندارد جان خود و خانوادهاش را به خطر بیندازد. نشانههایی از خانوادهدوستی دادستان در دفتر کار او نیز وجود دارد، مانند چند قاب عکس کوچک که همواره یادآور محبت او به همسر و فرزندانش است، در حقیقت او باید خودش را برای یک نبرد بزرگ و سهمگین آماده کند و این نظم و انضباط ظاهری خیلی زود به یک هرج و مرج و بلبشوی بزرگ تبدیل خواهد شد. همانطور که در صحنههایی از فیلم میبینیم تیم جوان آستراسرا سعی دارد تا با جمعآوری پروندههای مختلف و شاهدان زیاد (که در تاریخ واقعی آرژانتین چیزی در حدود 800 شاهد در دادگاه شهادت دادند) قاضی دادگاه را به ارائه حکمی عادلانه مجاب کنند.
تصویری از ساختمان باشکوه دادگستری آرژانتین در چند صحنه به نمایش درمیآید. در این ساختمان قرار است نظامیانی را محاکمه کنند که روزی نمادی از وفاداری به دولت آرژانتین بودهاند و برای پایدار ماندن رژیم دیکتاتوری از هیچ جنایتی فروگذار نکردهاند. فضای دادگاه خفه و سنگین به نظر میرسد و ناخودآگاه اضطراب متهمان و شاهدان را به مخاطب نیز انتقال میدهد. رنگ قهوهای در سینما کارکردهای روانی متعددی دارد. در طراحی فضاهای قضایی مانند دادگاه نیز این رنگ بسیار پرکاربرد است. ظاهر کلاسیک و باوقار در طراحی داخلی این دادگاه حس قدرت و شور و شکوه را در فضا به جریان میاندازد و به مای بیننده میگوید: اینجا بزرگترین اتفاق تاریخ آرژانتین در حال رخ دادن است.
فیلم آرژانتین 1985 مانند یک قطعه عتیقه ارزشمند است که زنده شده، جلا داده شده و قهرمانان تاریخ این کشور را به رخ بیننده میکشد. قهرمانانی که محدود به یک یا دو نفر نیستند، در حقیقت تمام افرادی که برای جان بخشیدن به حقیقت و عدالت تلاش کردهاند قهرمانند. در دیالوگی از فیلم، یکی از قربانیان رژیم خونخوار آرژانتین میگوید:
«اونها تونسته بودن من رو بترسونن جناب قاضی،
اما خوشبختانه همه رو نترسونده بودن،
خانوادهها، مادران و مادربزرگهایی بودند که جلوی ظلم ایستادند،
و امروز، به لطف اونها
من اینجام و تقاضای عدالت دارم.»
جالب است بدانید که از سال 1983 آرژانتینیها در دموکراسی زندگی کردند.
همچنین در چیدانه بخوانید: