Chidaneh.com placeholder image

معماری بومی و مقرون به صرفه با روش خاک کوبیده

به قلم: تحریریه چیدانه

اطلاعات معماری: چند وقت پیش یکی از کاربران چیدانه، سوالی را در قسمت مشاوره دکوراسیون مطرح کرد، مبنی بر این که می خواهد خانه ای در جنوب ایران به روش خاک کوبیده بسازد، برایم جالب بود، چرا که اصلا با روش ساختمان سازی با خاک کوبیده آشنایی نداشتم، به همین دلیل تصمیم گرفتم که کمی راجع به آن تحقیق کنم و نتیجه را که برای من به شخصه بسیار جالب و جذاب بود را با شما نیز در میان بگذارم، پس با من و چیدانه تا انتهای این مطلب همراه باشید، قطعا در انتهای این مقاله اطلاعات خوبی را به دست خواهید آورد. 

قالیشویی ادیب

روش خاک کوبیده چیست؟ 

در روش ساخت و ساز با خاک کوبیده، دیوار ها از مصالح بوم آورد، مانند خاک و گچ و آهک درست می شوند. این مواد و مصالح به نسبت؛ مصالح در دسترس تری هستند و فراهم کردن آن ها کار سختی نیست. به همین دلیل سرعت ساخت و ساز را بالا می برند. دیوار ها در این روش دارای استحکام و مقاومت بالاتری هستند ضمن آن که ذخیره حرارتی آن ها نیز بالا است. 

نحوه ساخت و ساز به روش خاک کوبیده 

روش ساخت و ساز با خاک کوبیده تا حد زیادی شبیه بتن و قالب بندی آن است، با این تفاوت که جای بتن را خاک کوبیده و جای قالب ها را ورقه های موقت گرفته است. ملات خاک کوبیده شده بین ورقه‌های موقت ریخته می‌شود و پس از خشک شدن ملات، ورقه‌ها برداشته می‌شوند که نتیجه، سطحی بسیار محکم، بادوام و پرثبات است. امروزه ساختمان‌سازها برای افزایش مقاومت چنین شیوه‌ای از تکنیک اضافه کردن تثبیت‌کننده‌ها (stabilizer) به ملات خاک کوبیده استفاده می‌کنند، مانند سیمان که مقاومت ملات را به‌ویژه در دیوارهای باربر افزایش می‌دهد.

مزایای استفاده از روش خاک کوبیده در ساخت و ساز 

ساخت و ساز به روش خاک کوبیده مزایای زیادی دارد، اول آن که ساختمان را تبدیل به ساختمانی با معماری پایدار می کند، چرا که ساختمان دقیقا از دل بستر طبیعی خودش بیرون آمده است و اگر دچار صدمه شود به سرعت می تواند بازسازی شود. روش خاک کوبیده یکی از روش های باستانی ساخت و ساز ساختمان است که امروزه در ساختمان سازی های مدرن آن ها را می بینیم.

سرعت بالای اجرا و نیروی کار بومی در ساخت و ساز به روش خاک کوبیده 

در ساخت و ساز به روش خاک کوبیده به نیروی خود کارگر و فشار وزن خود کیسه های خاک کوبیده تکیه می شود و به همین دلیل به ماشین های تخصصی نیازی نیست و نیروی کار بومی هم می تواند به کار گرفته شود و همین قضیه باعث می شود تا ساخت و ساز با سرعت بالاتری صورت بگیرد.

خاک کوبیده، روشی مقرون به صرفه و کم هزینه 

یکی دیگر از عواملی که در سرعت ساخت و ساز با روش خاک کوبیده تاثیرگذار است، وجود مصالح لازم در خود منطقه است که به این وسیله هم در هزینه های مصرفی صرفه جویی می شود (حذف هزینه حمل و نقل مصالح)، هم زمان بیشتری در اختیار ما قرار می ده. 

روش خاک کوبیده، ساخت و سازی دوست دار طبیعت 

مزیت دیگر ساخت و ساز به روش خاک کوبیده، کاهش اثرات زیست محیطی است. روش خاک کوبیده یکی از روش هایی است که در آن از مصالح سازگار با طبیعت استفاده می شود و باعث می شود تا ساختمان هایی که به این روش ساخته می شوند جزو سازگارترین ساختمان ها با طبیعت باشند . کمتر به آن آسیب بزنند، ضمن آن که خود روش هم جزو پایدار ترین روش های ساخت و ساز محسوب می شود. 

پروژه های اجرا شده به وسیله روش خاک کوبیده

نادر خلیلی یکی از معماران ایرانی ساکن کالیفرنیا است که مدت زیادی از زندگی حرفه ای خود را صرف شناخت روش های متفاوتی برای اجرای ساختمان هایی به روش خاک کوبیده کرده است که حاصل آن ابداع روشی به نام اَبر خشت است. ابر خشت در واقع کیسه‌های درازی است با عرض ۵۰-۴۰ سانتی‌متر و طول مورد نیاز که از خاک پر می‌شوند و مثل برچسب‌های لباس و به کمک دو ردیف سیم‌خاردار در حد فاصل هر کدام از آنها در هم تنیده می‌شوند. 

خانه هایی که به روش ابر خشت ساخته می شوند، دربرابر باد و باران و گرما و سرمای شدید، آتش‌سوزی و زلزله مقاوم است.  روش ساخت ابتدایی است و حتی ساختمان‌سازی را تا مراحلی از یک مقوله تخصصی به مقوله‌ای قابل انجام برای همه تبدیل می‌کند. ابرخشت به یک الگوی خاص محدود نمی‌شود. الگوی اتاق‌های ۴۰متری و ۲۰۰متری دارد. شاید ابرخشت برای ساخت مثلا یک سالن بزرگ با محدودیت مواجه باشد ولی برای هر تعداد اتاقی که بخواهید جوابگو است. 

اگر به دنبال طراحان متخصص می گردید، می توانید به بخش اهالی فن چیدانه سری بزنید و در لیست شرکت ها و فعالین به دنبال اطلاعات تماس آنها باشید. اهالی فن چیدانه شما را برای طراحی و اجرای این پروژه همراهی خواهند کرد.

گردآوری در تحریریه چیدانه

واتس‌اپ تلگرام

دیدگاه کاربران
جنوبی در تاریخ 28 تیر 1396
به نظر شما مجوز ساخت چنین سازه ای در ایران داده میشه؟ اصلاً از کجا باید شروع کرد. لطفاً کمکم کنید. من خیلی وقته این رویا رو در سر دارم. ولی هرچی تحقیق کردم در ایران نمونه ای ندیدم.
فرید فارسی در تاریخ 03 آذر 1396
با احترام، در لیست "اهالی فن چیدانه" سایت شما، شرکتی که در ساخت خانه های ابرخشت همکاری کند موجود نیست. اگر اطلاعاتی از چنین شرکتی دارید راهنمایی کنین. و تکرار پرسش دوست قبلی: آیا به این خانه ها مجوز ساخت و پایان کار تعلق میگیرد؟
مهدی رخشانی در تاریخ 28 مرداد 1402
سلام. بفرمایید. متریال آن را از کجا تهیه کنیم. آیا کیسه ها جنس خاصی دارند. که در برابر آفتاب و باران مقاوم باشند. ممنون از راهنمایی شما 🙏🙏🙏🙏

ثبت دیدگاه