محلهی نارمک، در شرق تهران، روزگاری به باغهای انار سرخ و کوچهباغهای سرسبزش شناخته میشد. اما از دههی ۱۳۳۰ خورشیدی، با ورود طرحهای مدرنیستی سازمان خانهسازی ایران، این بافت سنتی جای خود را به خیابانکشیهای منظم و الگوی باغشهرهای اروپایی داد. نارمک به عنوان یکی از نخستین محلات برنامهریزیشدهی تهران، نه تنها در معماری بلکه در ساختار اجتماعیاش نیز تجربهای نو به شمار میرفت.
با وجود این، هنوز هم میتوان در دل این محلهی پرجمعیت، نشانههایی از آن گذشتهی مدرن را یافت؛ خانههایی با حیاطهای کوچک، بالکنهایی رو به خیابان، و جزئیاتی که از مرکز تهران الهام گرفتهاند. این عناصر هرچند در حال فرسایشاند، اما تصویری روشن از دورهای میدهند که شهر تهران میان سنت و مدرنیته در نوسان بود.
امروز، سرعت ساختوساز و تراکمسازیهای بیوقفه، این الگوهای اولیهی مدرنیستی را به حاشیه رانده است. آنچه باقی مانده، بیشتر به خاطرات جمعی شبیه است تا به یک واقعیت ملموس. با این حال، روایت نارمک و تاریخ معماریاش همچنان بخشی جدانشدنی از هویت تهران است؛ هویتی که اگر حفظ نشود، خیلی زود تنها در عکسها و داستانها زنده خواهد ماند.
منبع:calquestudio