حسین امانت طراح برج آزادی تهران این بنا را به عنوان نمادی از ایران مدرن در سال 1349 بنا کرد. معماری برج آزادی نمادی از تاریخ غنی ایران و آزادی است که با غرور در قلب تهران قرار گرفته است. سبک معماری برج آزادی ترکیبی از معماری هخامنشی، معماری ساسانی و معماری اسلامی است که به اصالت بیشتر این بنا کمک کرده است. با تحلیل معماری برج آزادی به درک بهتری از زیبایی و استقامت بنا دست پیدا خواهیم کرد.
برج آزادی، نمونه مقرنس ایرانی، نماد اصلی تهران است. این سازه عظیم به گونه‌ای بنا شده است که آرک یا طاق برج، نمادی از دوره ساسانی، پایه‌های موازی آن یادآور سبک معماری هخامنشیان وطاق بالایی نمادی از معماری اسلامی است.
برج آزادی به‌گونه‌ای طراحی شد تا بتواند تلفیقی از معماری دوره‌های مختلف یعنی معماری قاجار، مدرنیسم و نئوکلاسیک باستان گرا باشد تا بتواند به لحاظ ظاهری و باطنی نمادی از ایران گذشته، حال حاضر و آینده باشد. طرح اصلی برج آزادی از پایان نامه حسین امانت که در مسابقه طرح ساختمان آزادی (برج شهیاد) شرکت کرده بود، گرفته شده است. این طرح ترکیبی از شمسه ایرانی، مقرنس با تلفیقی از مدرنیته است.
نمای اصلی برج آزادی کانسپت معماری ساسانی را با الهام از چهارطاق‌های این دوره وام گرفته است. پنجره‌های بالای بنا نیز با الهام از دوره سلجوقیان ساخته شده است که نمونه آن را می‌توانید در برج طغرل مشاهده کنید. طراحی فضای سبز میدان آزادی و قرار گرفتن برج در داخل آن مفهوم کثرت و وحدت در بنای معماری اسلامی را به زیبایی هر چه تمام به تصویر می‌کشد.
بیشتر بخوانید: معمار ورزشگاه آزادی تهران کیست؟
برج آزادی یا دریچه ورود به ایران مدرن از چندین بخش تشکیل شده است که هر کدام با پس زمینه فکری خاصی طراحی شده‌اند. اولین نکته در این برج، طراحی آن است. طراحی برج آزادی به نحوی است که دیوار باربری در آن وجود ندارد و خود بنا بار سازه را به دوش می‌کشد و بر پای خود تکیه کرده است. این برج شامل 4 ستون است که هر کدام حدود 42 × 62 است.
این ستون‌ها به نحوی طراحی شده‌اند که گویا در هم تنیده‌اند و به سمت بالا که می‌رود کوچکتر شده تا بتواند طاق برج را در دستانش نگه دارد. این بنا یک مقرنس تمام عیار ایرانی است که هر بخش آن یادآور معماری شکیل ایرانی است. ویژگی های برج آزادی تهران از نظر معماری را اگر بخواهیم بررسی کنیم، به موارد زیر خواهیم رسید.
بیشتر بخوانید: طراحی بی نقص کتابخانه ملی؛ معماری پلکانی و منظم این کتابخانه
برج آزادی ترکیبی از دو قوس بزرگ است که بین آن با نمادهای ایرانی منقش شده و یادآور طاق کسری است. اما، برج آزادی شبیه به چیست؟ این برج با صلابت نمادی از شکوه ایران و فرهنگ ایرانی است که در فضایی به وسعت 50000 متر مربع بنا شده است. نحوه قرار گیری برج آزادی دقیقا در جایی است که در مهم‌ترین نقطه تقاطعی شهر تهران واقع شده است که فضایی سبز اطراف آن را تزیین کرده است.
برج آزادی با 25000 قطعه سنگ در شکل و ابعاد مختلف قوس دار، صاف و پیچیده پوشیده شده است و ابعاد سنگ‌ها تا 6 متر و به ضخامت 40 سانتی متر نیز می‌رسد. به علاوه 900 تن آهن نیز در ساختار بنا استفاده شده است. استخوان بندی اصلی برج آزادی از بتن مسلح ساخته شده است و نمای بیرونی آن با سنگ سفید معدن جوشقان اصفهان کاور شده و می‌توان گفت بوده است که از بتن مسلح سفید برای نما در ایران استفاده شده است. طاق برج نیز دارای هشت بخش مجزا و چهار طبقه است.
بیشتر بخوانید: دیزاین اروپایی و پیشرفته کتابخانه دانشگاه علم و صنعت! + عکس
طبقات بنا به این شرح بوده و هر کدام از بخش‌های مختلفی تشکیل شده است. اگر به نمای برج آزادی از بالا نگاه کنید، بهتر می‌توانید دلیل این زیبایی‌ها را درک کنید.
معماری ایرانی مملو از هنرمندانی چون هوشنگ سیحون، حسین امانت و بسیاری از معماران معاصر است که هر کدام بناهای بسیار زیبایی را از خود به یادگار گذاشته‌اند. از بنای یادبود نادرشاه افشار کاری از هوشنگ سیحون گرفته تا بناهای گذشتگان و بنای برج آزادی که به دست حسین امانت طراحی شده است، همگی نشانی از نام آوران ایرانی است. معماری برج آزادی به‌گونه‌ای است که سعی شده در طراحی آن بخشی از تاریخ و فرهنگ ایران به تصویر کشیده شود تا بنایی درخور ایران و ایرانی باشد. تلفیقی از معماری دورهای مختلف از هخامنشیان، مادها، سلجوقیان، اسلام و معماری مدرن همگی به عنوان یک سمبل ساختار بنای برج آزادی را به زیبایی تشکیل داده‌اند.