معماران برجسته: «به اعتراف بسیاری از معماران و هنرمندان برجسته جهان، سبک معماری اسلامی-ایرانی یکی از الهام‌بخش‌ترین منابعی است که این افراد برای ارائه آثار هنری خود در گوشه و کنار جهان همواره به آن مراجعه کرده‌اند.» این موضوع که معماری ایرانی تا چه اندازه در ادوار گذشته بر اصول معماری جهان نقش داشته و توجه معماران بزرگ را در عرصه‌های مختلف ساخت و ساز به خود جلب کرده است بر هیچ‌کس پوشیده نیست. تفکر معماری و معماران و هنرمندان ایرانی به طور مستقیم یا غیرمستقیم را می‌توان بر آثار بر جای مانده معماری بسیاری از کشورها به‌خصوص کشورهای اسلامی یافت. از طرفی در این میان شاهد تاثیرپذیری غلط معماری ایرانی و فرهنگ ناآگاهانه تقلید و کپی‌کاری از معماری جهان در ساخت و سازهای امروزی خود هستیم؛ تقلیدی که گاها سبب خلق بنای منحصر به فرد می‌شود و گاه آشفته‌بازاری تنها برای سودجویی و منفعت‌طلبی!
چیدانه در این مطلب قصد دارد دیدگاه جمعی از معماران برجسته کشور را در زمینه تاثیرپذیری و رابطه میان معماری ایران و جهان با شما در میان بگذارد. با ما همراه باشید.
معماران برجسته ای که امروز در چیدانه به گفت و گو با آن ها پرداختیم:
گروه معماری آینه، از زبان عاطفه کرباسی: معماری در عین اینکه محمل تغییراتی فراوان است، پیرو اصولی بی‌زمان و مکان است که در طول تاریخ و عرض جغرافیا یا یکی از این دو ثابتند. پاسخگو بودن به این اصول، منجر به پدید آمدن اشتراکاتی مابین معماری در مکان‌ها و زمان‌های گوناگون می‌شود. از این روست که همواره همه معماری‌ها از جمله معماری ایران با معماری جهان در نقطه‌ای ارتباط و پیوند داشته‌اند و آن «اشتراکات» آنهاست.
نکته جالب آنجاست که اشتراکات اصیل در معماری در عین اینکه ورای صورت‌ها و فرم‌های معماری‌اند به شدت تاثیرگذار بر صورت‌ها هستند. به بیان دیگر، می‌توان تصمیمات فرمال یا صورت‌هایی در معماری یافت که از آن جهت که به قواعد بیشتری پاسخگو بوده‌اند، فراگیرتر، بی‌زمان و مکان‌ترند. چنین است که معماری گذشته ایران به اصولی متعدد و قوی پایبند و به بایسته‌هایی فراوان به صورت توامان پاسخگو بوده و برای این پایبندی و پاسخگویی، فرم‌هایی را به کار گرفته است و نتیجه آن شده که صورت یا فرم نهایی معماری گذشته ما در بسیاری وجوه آنچه خوبان همه دارند را تنها داشته، خوش‌رنگ، متناسب، چشم‌نواز و روحنواز بوده و در رفاقت، صلح و آشتی با طبیعت از زمین برگرفته شده و بر زمین نشسته، هم اندازه با انسان بوده و کم‌هزینه و بوم‌آورد و در تمامی این جهات نیز با بسیاری از معماری‌های هم‌عصر خود در جهان، خویشاوند بوده و در تاثیر و تاثر.
معماری امروز ما نیز می‌تواند در جوانب گوناگون هم به معماری جهان مدد دهد و هم از آن مدد گیرد؛ در مصالحی که امکان حیات مسالمت‌آمیز با زمینه‌اش را برایش فراهم می‌آورد، در تکنولوژی‌هایی که موجب ساخت مقاوم و پایدار هستند، در برنامه‌های نرم‌افزاری که امکان درک ظریف‌ترین رفتارهای محیط و بازخوردهای آن را به او می‌دهند و در صورت‌هایی که در پاسخ به چندین و چند اصل توامان توانا هستند. انتظار تداوم تعاملی پویا در معماری روزگار امروز انتظار زیادی نیست. هم چشم بربستن روی امکانات هر معماری و هم تقلید عین به عین صورت‌های آن برای دیگری، مردود است و تعاملی شاداب، آگاهانه، گزینشی و زنده، با هوشیاری نسبت به مکان و زمان، کلید رابطه معماری ایران و جهان خواهد بود.
گروه معماری لاین:جهان امروز به واسطه پیشرفت تکنولوژیهای نوین و کاربرد آنها، وسعت یافته و جنبههای متنوع و گاه متضاد آن برجسته‌تر شده است. از منظر فرهنگی-هنری، نوعی جریان همسان‌سازی فرهنگی و ترویج زیبایی‌شناسی جهانی، همواره جوامع مختلف را تحت تاثیر خود قرار می‌دهد.حرکت به سمت یک ایدهآل عمومی، منجر به برپایی جهانی خیالی می‌شود که زندگی در آن می‌تواند از جهان روزمره قطعا بهتر باشد. اما معماری، نوعی آفرینش عقلانی است و به عنوان پرچمدار هنر کاربردی، متکی بر مواد، مصالح، ابزار و برنامه است. این گونه از آفرینش باید از آفتهای بی‌قیدی و شهرت‌های رسانهای و فروش بیشتر رها شود.
رویکردهای سیاسی، اجتماعی و فرهنگی به کمک هم و بر مبنای اصل توجه به محتوا، معماری اصیل ایرانی را بازخوانی می‌کنند. در این مسیر پرهیز از تقلید کورکورانه و دلبستگی افراطی به داشتهها از یکسو و همچنین پرهیز از پذیرش محضجریانهای جدید فکری (که عمدتا تنها قالب تصویری دارند) از سوی دیگر، بسیار حائز اهمیت است. توجه به اصول فرهنگ بومی و زیبایی‌شناسی طبیعی که عظمت آن گاهی از درک ما فراتر می‌رود، منجر به محتوا و جوهری می‌شود که نتیجهاش اثری است که همه‌چیز در جای خود قرار دارد و آنچه هست که باید باشد.
مخاطب ما در دوران کودکی و بزرگسالی تصویر تحول‌یافته‌ای از معماری و بناهای نشات گرفته از آن را در ذهن دارد که با فرهنگ عمومی جامعه گره خورده است. معمار ایرانی امروز نه به‌عنوان یک مصلح اجتماعی، بلکه به عنوان یک هنرمند خلاق که با سرمایه عمومی به مفهوم عام سرپناه می‌آفریند، وظیفه دارد که تاثیر جریان جهانی شدن را در محدوده اثرگذاری خود متعادل سازد.
احمد بطحایی: روش‌های موجود در طراحی معماری که در گذشته به‌کار گرفته شده همواره تمامی اجزای بنا را مخاطب قرار داده و هر بنای شاخص در دوران مختلف تاریخی می‌تواند تجلی‌ای از هنر و فرهنگ ایران زمین باشد؛ زیرا ساختار، فرم و عملکرد به عنوان عناصری جدایی‌ناپذیر از یکدیگر یک کل واحد را به‌وجود می‌آوردند که رافع تمامی نیازهای افراد جامع از لحاظ روحی و جسمی در هر دوره زمانی بوده است و همچنان پس از گذشت سالیان متوالی می‌تواند با مخاطب فضایی خود ارتباط کاملی برقرار کند و این امر می‌تواند از شناخت معمار از مذهب و فرهنگ و به طور کلی تمامی عوامل تاثیرگذار در طراحی باشد.
امروزه بسیاری از معماران و طراحان به علت عدم شناخت و همچنین نبود الگوی مدون برای بهره‌وری در سیر تحول طرح معماری مجبور به استفاده از الگوهای غیر بومی و ناهماهنگ با وضع حال از جنبه جغرافیایی، اقلیمی، فرهنگی و مذهبی می‌شوند که این امر باعث بی‌هویتی معماری وضع موجود شده است. می‌توان استفاده نادرست از الگوها را نیز عامل مهم دیگری دانست که نتوانسته با تکنولوژی حاکم ارتباط مطلوبی برقرار کند؛ تضادی که شاید بیشترین تاثیر را در نامنظمی وضع معماری موجود دارد. در حال باید اصول غنی موجود در معماری گذشته ایرانی ـ اسلامی کشور عزیزمان تبیین شود و دانشمندان و دانشجویان عزیز کشورمان باید آن الگوها را متناسب با زمان حال کرده و عامل تکنولوژی را بر آن وارد کنند که مرزهای موجود در معماری حاکم کشورمان گسسته شود و معماری‌ای پدیدار شود که در خور تمدن و فرهنگ غنی کشور عزیزمان باشد.
مطلب معمار سرزمین من از شماره 98 مجله منزل برای شما انتخاب شده است. برای خواندن مطالب جذاب دیگر و دیدن دکوراسیون داخلیخانه های ایرانی های خوش ذوق، می توانید این مجله را از کیوسک های روزنامه فروشی یا فایل فشرده ی آن را از سایت طاقچه تهیه نمایید.
منبع: مجله منزل |نویسنده: ثمینا فراهانی| تحریریه چیدانه