همانطور که عوامل بیرونی مثل رنگ‌ها، اجسام،صدا‌ها و عکس‌ها روی حال درونی شما تاثیر میگذارند، بدون شک احوالات درونی شما نیز همواره روی فضای بیرونی شما تاثیر میگذارد. اگر ذهن مشغولی داشته باشید، از مرتب کردن خانه‌ی خود عاجز می‌مانید و اگر غمگین و ناراحت باشید، با رنگ‌ها خداحافظی میکنید. این هفته چیدانه به بررسی اثر دیگری از اصغر فرهادی، کارگردان بزرگ سینمای ایران پرداخته است. فرهادی همواره به رساندن پیام‌های فرامتنی علاقه‌ای شدید داشته و در نمایش دادن آن‌ها مهارتی فوق العاده دارد. فیلم سینمایی زیبا و پرطرفدار “چهارشنبه سوری" یکی بهترین گزینه‌ها برای بررسی طراحی صحنه همراه با احساسات بود که فیلم دکور این بار به این ساخته‌ی سینمایی عالی پرداخته است. با ما همراه باشید تا به عمق احساسات یک زوج سفر کنیم و فضای متاثر از احساسات آن‌ها را بررسی نماییم.
چهارشنبه سوری سومین ساخته اصغر فرهادی است که به اندازه تمام آثار این کارگردان پر سروصدا و محبوب است. ساخته‌های فرهادی تا کنون افتخارات بسیار زیادی برای سینمای ایران با دست آورده و فیلم چهارشنبه سوری نیز از این قاعده جدا نیست. چهارشنبه سوری مالک چندین و چند جایزه مهم داخلی من جمله سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی و بهترین تدوین است. این فیلم هممچنین در جشواره‌های خارجی به اکران در آمده و بسیار مورد تحسین قرار گرفته است.
روح انگیز (با بازی ترانه علیدوستی) دختر جوانی است که انتظار عروسی خود را می‌کشد. او به دلیل نداشتن وضعیت خوب اقتصادی مجبور است به خانه‌های مردم برود و کار نظافت انجام دهد. اما در یکی از روز‌های آخر سال که در تکاپوی عید و خانه تکانی هستند، مسیر روح انگیز به ساختمانی می‌افتد که ساکنانش داستان جالبی دارند…
نو شدن و تازگی از اصلی‌ترین ویژگی‌های عید ما ایرانیان است. هر ساله با فرا رسیدن نوروز همه‌ی ما در تلاش هستیم که به خانه و کاشانه‌ی خود رنگ نویی و تازگی دهیم برای‌همین هرسال به خانه تکانی مشغول می‌شویم تا نو شدن را بیابیم. این سنت قدیمی برای مژده (هدیه تهرانی) کمی سخت و دشوار است. ذهن شلوغ او که با شک پر شده نمیتواند با نظم سازگار و همسو باشد. از همین رو خانه‌ی او بسیار شلوغ و به هم ریخته است. تقریبا میتوان گفت هیچ چیز سر جای خودش نیست که البته اگر هم سر جای خودش باشد، زیر آواری از وسایل و لباس‌ها گم‌شده. اتاق خواب زوج‌ها در سینما نمادی از رابطه‌ی آن زوج با یکدیگر و احساساتشان به یکدیگر است. طراح صحنه و کارگردان همواره سعی میکنند اتاق خواب زوج‌ها را محلی از تلفیق دو سلیقه‌ی مختلف طراحی کنند و یکی شدن آن‌ها را به نمایش بگذارند. اما اتاق مشترک مژده و مرتضی( با بازی حمید فرخ‌نژاد) در انبوهی از شلوغی گم شده است و احساسات آن‌ها زیر باری از وسایل و لباس‌ها فراموش شده اند. دقیقا همانطور که عشق میان این زن و شوهر زیر باری از شک و بدگمانی‌ها گم شده و به سختی میتوان آن را تشخیص داد.
فرهادی پیشتر نیز در فیلم‌های خود با نشان دادن ویرانی و به هم ریختگی خانه، سعی در نشان دادن ویرانی یک رابطه عاطفی داشته است. در فیلم فروشنده نیز فیلم دقیقا از ویرانی خانه عماد و رعنا شروع میشد و تقریبا تا پایان فیلم ویرانی و جای نگرفتن وسایل در خانه جدید، برقرار است. در فیلم جدایی نادر از سیمین نیز اگرچه ویرانی خاصی وجود ندارد، اما بیرون بردن پیانو را می‌توانیم به نوعی نشان از ذهن مشوش سیمین بدانیم.
حقِ داشتن حریم خصوصی و شخصی از جمله نکاتی است که فرهادی در بیشتر آثارش به زیبایی آن را بیان کرده است. نماد حریم خصوصی در چهارشنبه سوری، پنجره‌های خانه‌ی مژده و مرتضی هستند که با هیچ پرده‌ای پوشیده نشده‌اند. این پنجره‌ها به مخاطب نشان می‌دهند که حریم خصوصی یک زوج و یک خانواده از بین رفته و زندگی آن‌ها مانند فیلمی روی پرده‌ی سینما برای همه به نمایش در آمده است. به طوری که تمام اهالی ساختمان از مشکلات این زن و شوهر آگاه هستند و شروع به قضاوت آن‌ها کرده‌اند.
شاید تاکنون دقت نکرده باشید، اما حمام در بسیاری از فیلم‌های فرهادی، لوکیشنی بسیار مهم به حساب می‌آید که معمولا اتفاقات تاثیرگذاری در آن رخ می‌دهند. در فیلم «جدایی نادر از سیمین»، فرهادی در حمام، رابطه عمیق و زیبای نادر و پدرش را به مخاطب نشان می‌دهد. رابطه‌ای که می‌توانیم آن را یکی از محوریت‌های داستان بدانیم. سکانسی که نادر با تمام عشق خود، پدرش را در حمام می‌شوید، یکی از تاثیرگذارترین سکاس‌های تاریخ سینمای جهان به حساب می‌آید.
مطالب پیشنهادی: طراحی صحنه فیلم «جدایی نادر از سیمین»؛ عمق تفاوت‌های یک زوج
در فیلم «فروشنده»، همه چیز دقیقا از حمام خانه عماد و رعنا شروع می‌شود. اتفاق ناگواری که در حمام برای رعنا می‌افتد، محوریت اصلی داستان است و میتوان گفت مهم‌ترین اتفاق فیلم در این لوکیشن اتفاق می‌افتد.
مطلب پیشنهادی: طراحی صحنه فیلم «فروشنده»؛ نمایی از تعرض در طراحی خانه
«چهارشنبه سوری» نیز از این قاعده مستثنی نمانده است. هدیه تهرانی به عنوان بازیگر این فیلم، بهترین نقش‌آفرینی خود در چهارشنبه سوری را دقیقا در لوکیشن حمام نشان داد و مخاطب را میخکوب کرد. در قسمتی از فیلم مژده با تمام درماندگی و استیصال خود، در گوشه حمام اشک می‌ریزد و از شک خود به همسرش می‌گوید. این سکانس را می‌توانیم یکی از زیباترین سکانس‌های فیلم فوق‌العاده اصغر فرهادی بدانیم.
قبلا بار‌ها راجع به بار ارزشی عکس‌ها صحبت کرده‌ایم و همگی میدانیم که عکس‌ها همیشه بهترین وسیله برای زنده ماندن خاطرات هستند. اصغر فرهادی نیز به این قاعده توجه داشته است و برای بهتر بیان کردن سستی رابطه این زوج تصمیم به استفاده از عکس‌ها گرفته است. در میان تمام شلوغی‌های خانه‌ی مژده و مرتضی عکس عروسی آن‌ها بسیار مورد توجه فرهادی بوده است. عکس‌های عروسی که از دیوار پایین آمده‌اند و روی آن‌ها پوشیده شده، نشان می‌دهد ازدواج و پیوند آن‌ها در دریایی از مشکلات در حال غرق شدن است.
سیمین (با بازی پانته آ بهرام) زن جوان و تنهایی است که بخشی از خانه‌ی خود را به عنوان سالن زیبایی قرار داده است و مشغول کار آرایشگری است.
برخلاف خانه‌ی مژده، سیمین در خانه‌ای مرتب و زیبا زندگی میکند که زندگی در تمام نقاط آن وجود دارد. شخصیت مهربان و دوست داشتنی سیمین با رنگ‌های شادی که او در خانه‌اش از آن‌ها استفاده کرده معرفی می‌شود. در جای جای خانه شما شاهد وجود گل و گیاه‌های طبیعی هستید که به خوبی پیام‌آور سال نو در چند روز آینده هستند. این تضاد بین خانه‌ی مژده و سیمین به وجود عنصری به نام عشق دلالت دارد. به طوری که انگار عشق و آبادانی از زندگی مژده گریخته و وارد زندگی سیمین شده است.
در سکانس‌های پایانی فیلم ما شاهد تمیز شدن خانه و اتمام کار روح انگیز هستیم.خانه بالاخره تمیز می‌شود اما نه به دست اهالی خانه! روح انگیز دختر جوان داستان ما که در تمام مدت نقش عروس خیمه شب بازی مژده بود، خانه‌ی او را به نو شدن نزدیک تر میکند و تمام شلوغی‌ها را از بین میبرد. او که با دروغی که از خود ساخته بود توانست مرتضی و زندگی مشترکش را نجات دهد، خانه‌ی این زوج را نیز به بهار نزدیک تر کرد. هرچند که پایه و اساس این زندگی دیگر محکم نخواهد بود چرا که به دستان شخص دیگری و با دروغ ساخته شده است.
این مطالب فیلم دکور را نیز از دست ندهید: