Chidaneh.com placeholder image

تاریخچه فرش ایرانی؛ فراز و نشیب این هنر اصیل!

وقتی صحبت از فرش می ­شود؛ همه ما یاد هنر اصیل ایرانی می­ افتیم. فرش یکی از صنایع و هنرهای صادراتی ایران است که از گذشته ­های دور در کشور ما وجود داشته و به آن بها داده می­ شده است. فرش مانند هر نوع هنر و صنعت دیگری در طی تاریخ فراز و نشیب­ هایی داشته است. در این مطلب به تاریخچه فرش ایرانی پرداخته ­ایم.

 

فیلم نت
فیلم نت
گروه معماری اشکان اذانی

شرکت سهامی فرش ایران

تولید کننده فرش دستباف ایرانی
.gold{fill:#d9d9d8;}.cls-2{fill:#ffe07f;}.cls-3{fill:#f5bb22;}.cls-4{fill:none;stroke:#f5bb22;stroke-miterlimit:10;stroke-width:3px;}goldشرکت سهامی فرش ایران

تاریخچه فرش ایرانی

تاریخچه فرش ایرانی ریشه­ ای تقریبا 2500 ساله دارد. در هر دوره از تاریخ با تغییرات حکومت­ ها این هنر نیز تغییراتی داشته است. در برخی از دوران به این هنر بهای بیشتری داده شد و در دوره­ هایی مورد غفلت قرار گرفته است. با اینکه فرش ایرانی از دوره ­های مختلف به جای نمانده است ولی منابع تاریخی و نوشته ­های مورخان دوره ­های مختلف مدرکی برای تاریخچه فرش ایرانی است.

 

گالری فرش قلی زاده

نمونه های فرش دستباف 3متری
گالری فرش قلی زاده

 

در ادامه خلاصه ­ای از تاریخچه فرش ایرانی را مرور کرده ایم:

دوره هخامنشیان:

یکی از مهم ­ترین و قدیمی­ ترین اسناد در رابطه با تاریخچه فرش ایرانی، قالی پازیریک است. این فرش توسط سرکی رودنکو در 1949 در کوه­ های آلتای پیدا شد.نقش و نگارهای این فرش ثابت می­ کند که این فرش متعلق به ایران و تاریخ ایران است ولی با این حال برخی از پژوهش گران بر سر آن اختلاف نظر دارند. با وجود فرش پازیریک که ما آن را متعلق به ایران می­ دانیم؛ می­ توان گفت که تاریخ فرش دستباف در ایران کمتر از سه هزار سال نیست.

 

دوره ساسانیان:

یکی از فرش­ های معروف مربوط به دوره ساسانیان فرش بهار خسرو است که به اسم ­های بهار کسری و مهستان هم معروف است. این فرش ایرانی در منابع تاریخی توصیف شده است و بعد از حمله اعراب به ایران به مدینه منتقل شده است. و تا به امروز چیزی از آن نمانده است. ولی از آنجا که فرشی بزرگ و زیبا و مزین بوده است تعریف زیادی از آن شده است. فرش بهار خسرو طرحی از باغ و بوستان داشته است که در آن مسیرهای مختلفی به چهار سمت فرش کشیده شده بود و طرحی از باغ­ های ایرانی داشت.

 

دوره ایلخانی:

در این دوران مغولان بر ایران حکومت داشتند و نوشته ­هایی راجع به وجود فرش در دربار مغول وجود دارد و همچنین اشاراتی به رونق هنر فرش­ بافی در برخی از نقاط ایران شده است. در سفرنامه ابن بطوطه نیز به وجود فرش­ های زیبایی در حرم امام رضا اشاره شده است.

 

گالری فرش قلی زاده

فرش دستباف 4متری
گالری فرش قلی زاده

دوره صفویان:

اوج هنر قالی­ بافی در تاریخچه فرش ایرانی در دوران صفوی بوده است. صفویان دوستدار هنر و هنرمندان بودند و اغلب فرش­ های نفیس به جا مانده از تاریخچه فرش ایرانی که در موزه ­های مختلف نگه­داری می­ شوند مربوط به هنرمندان دوره صفوی است. گفته می ­شود برخی از پادشاهان صفوی خود طراح فرش بودند. امروزه برخی از فرش­ های نفیس دوره صفوی در موزه فرش ایران، موزه ملی ایران و موزه آستان قدس رضوی نگه­داری می ­شوند.

 

دوره قاجار:

شاید در ابتدای دوره قارجه توجه زیادی به هنر فرش­بافی نمی­ شد ولی در دوران ناصرالدین شاه قاجار رونق گرفت. در این دوره تجارت فرش ایرانی به کشورهای دیگر آغاز شد. ورود رنگ­ های شیمیایی به صنعت فرش در این دوره اتفاق افتاد.

 

همافرش

فرش دستباف وینتج رنگ خردلی آبی
همافرش

دوران معاصر:

در دوران پهلوی تلاش ­هایی برای شکوفایی هنر فرش­بافی انجام شد و به آموزش قالی­بافی و همچنین تاسیس آموزشگاه­ ها و شرکت­ های مختلفی در زمینه فرش پرداخته شد. امروزه طرح ­های بسیار متنوعی در فرش­ها استفاده می­ شود و در برخی از آنها تلفیقی از نقوش سنتی و مدرن دیده می­ شود.

 

گالری فرش یاس

متنوع ترین فرش های دستبافت ایرانی مرغوب
گالری فرش یاس

تاریخچه فرش ایرانی؛ فرش در مناطق مختلف ایران

فرش ایرانی از نظر طرح و رنگ تنوع زیادی دارد. در هر منطقه از ایران با توجه به فرهنگ و اقلیم و جغرافیای منطقه از نقوش مختلف استفاده می­ شود.

 در طی دوران مختلف نقش ­های فرش ایرانی تغییراتی داشته ­اند:

در دوران پس از اسلام استفاده از نقوش انسانی در فرش کم شد و به جای آن از طرح ­های گل و گیاه با تنوع بالایی استفاده می ­شد. طبق مینیماتورهای به جا مانده از دوره تیموریان برخی از نقوش فرش شامل: اشکال هندسی و نقش­ های برگرفته از خوشنویسی کوفی است. در دوران صفوی فرش ­هایی با رنگ و نقش برجسته دیده می­ شود و از خطوط منحنی و پیچیده ­ای در فرش ­ها استفاده می ­شود.

 

فرش هریس

فرش مود بیرجند
فرش هریس

معروف­ترین فرش­ های ایرانی

همچنین فرش ­ها در دو نوع دستبافت و ماشینی در بازار وجود دارند. از معروف­ترین فرش ­های ایرانی می ­توان به فرش ­های دستباف مناطق مختلف مانند: ترکمن، مشهد، زنجان، کاشان، تبریز، قم اشاره کرد.

 

فرش فرهی

بهترین طرح فرش ماشینی
.gold{fill:#d9d9d8;}.cls-2{fill:#ffe07f;}.cls-3{fill:#f5bb22;}.cls-4{fill:none;stroke:#f5bb22;stroke-miterlimit:10;stroke-width:3px;}goldفرش فرهی

انواع فرش دستباف ایرانی؛ جنس آنها چیست؟

با توجه به وجود انواع الیاف در مناطق مختلف ایران؛ فرش­ های دستباف ایرانی با جنس­ های متنوعی بافته می­ شوند. از مهم­ ترین جنس ­های تاروپود در فرش ایرانی می­ توان به: پشم، پنبه و ابریشم اشاره کرد. از نظر جنس الیاف مصرفی در فرش؛ انواع فرش ایرانی به انواع : پشمی، تمام ابریشم، گل ابریشم، کف ابریشم تقسیم می­ شوند.

مطلب پیشنهادی: مدل فرش جهیزیه عروس، دستباف یا ماشینی؟

 

فرش هریس

قالی پرده ای نهاوند
فرش هریس

کلام آخر:

فرش ایرانی بخشی از هویت تاریخی ما ایرانی ­هاست. با اطلاع از تاریخچه فرش ایرانی ارزش این هنر را بیشتر می­ دانیم و در حفظ آن تلاش خواهیم کرد. فرش ایرانی بهترین انتخاب برای پوشش کف منزل ایرانی است. برای تهیه و سفارش انواع فرش ایرانی دستباف و یا ماشینی با اهلی فن چیدانه در زمینه فرش همراه باشید.

اهالی فن چیدانه در زمینه فرش

 

مطالب پیشنهادی:


دیدگاه کاربران

ثبت دیدگاه