آجر لعابی، جلوه‌گر معماری ایرانی

آجر لعابی، جلوه‌گر معماری ایرانی

به قلم: فرگل سلحشور

آجر لعابی یا آجر لعاب‌دار، نوعی آجر سنتی است که از سالیان گذشته در ایران مورد استفاده قرار می‌گرفته است. این نوع آجر یکی از زیباترین و نوستالژی‌ترین متریال‌های معماری است که در هر فضایی مورد استفاده قرار بگیرد، به آن فضا روح و رنگ تازه‌ای می‌بخشد.
در این مطلب از چیدانه همراه ما باشید تا با این نوع آجر و کاربردهای آن بیشتر آشنا شویم.
در این مطلب می‌خوانید:

  • تاریخچه آجر لعاب‌دار به چه زمانی برمی‌گردد؟
  • نحوه تولید آجر لعاب‌دار چگونه است؟
  • انواع آجرهای لعابی
  • کاربرد آجر لعابی در معماری و دکوراسیون
  • ویژگی‌ها و مزایای آجر لعابدار
آجر لعابی

تاریخچه آجر لعاب‌دار به چه زمانی برمی‌گردد؟

همان‌طور که اشاره شد، آجر لعابدار سنتی از زمان‌های بسیار دور در معماری ایرانی مورد استفاده قرار می‌گرفته است، سازه‌هایی نظیر چغازنبیل و تخت جمشید نمونه‌های بارز استفاده از این نوع آجر هستند. در واقع به همین جهت است که آجر لعابدار هخامنشی بسیار معروف است.

سرویس خواب بالسا

پس از آن دوران، در معماری اسلامی هم استفاده از آجر لعابی به وفور دیده می‌شد و تا کنون مورد استقبال و استفاده قرار می‌گیرد. در واقع از آن‌جایی که این نوع آجر مانع از ورود و نفوذ آب می‌شود و همچنین به رنگ‌های زیبا و متفاوتی تولید می‌شود، همواره جایگاه ویژه‌ای در معماری سنتی و اسلامی ایرانی پیدا کرده است.

آجر لعاب دار
کاربرد آجر لعابی

نحوه تولید آجر لعابی چگونه است؟

آجر لعابدار در واقع آجری است که روی آن یک لایه لعاب کار شده باشد و در طرح‌ها و انواع گوناگونی در معماری ایرانی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
برای تولید و آماده‌سازی آجر لعابدار، درست همانند سایر آجرها عمل می‌شود، با این تفاوت که در مرحله آخر یک لایه لعاب روی آجر اضافه می‌شود. بنابراین به این صورت عمل می‌شود:

برندهای معتبر در این حوزه
  • مرحله اول: در مرحله اول لازم است که آجر تولید شود. برای تولید آجر ابتدا خاک رس از هرگونه ناخالصی پاک می‌شود.
  • مرحله دوم: به خاک آب اضافه می‌شود.
  • مرحله سوم: مخلوط به خوبی ورز داده می‌شود.
  • مرحله چهارم: سپس مرحله قالب‌گیری انجام می‌شود.
  • مرحله پنجم: قالب‌ها در کوره به آجر تبدیل می‌شوند.
  • مرحله ششم: سپس لعاب تهیه شده، روی آجر ریخته می‌شود.
  • مرحله هفتم: آجر دوباره وارد کوره می‌شود تا آجر لعابی به دست آید.

این مطلب را بخوانید: نمای آجری ساختمان، دمیدن روح معماری ایرانی به درون خانه

آجر لعاب‌دار

اگر کنجکاوید که بدانید لعاب چگونه تهیه می‌شود، لازم است بدانید که از شیشه مذاب یا مخلوط سنگ چخماق و سیلیس و تبدیل آن‌ها به مایع به کمک حرارت، لعاب به دست می‌آید. برای به دست آمدن لعاب به رنگ‌های مختلف، از اکسید فلزهای مختلفی استفاده می‌شود. البته مقدار اکسیژن و میزان حرارت هم نقش مهمی را در رنگ لعاب ایفا می‌کنند.

انواع آجر لعابی

آجر لعابی، جلوه‌گر معماری ایرانی

انواع آجر لعابی

آجر لعاب‌دار از نظر رنگ و شکل به انواع مختلفی تقسیم‌بندی می‌شود.

تقسیم‌بندی آجر لعابی از نظر رنگ

  • آجر لعابدار فیروزه ای
  • آجر لعاب‌دار لاجوردی
  • آجر لعاب دار سبز مسجدی
  • آجر لعاب دار کرم
  • آجر لعابدار زرد و…

آجر لعاب‌دار فیروزه‌ای و لاجوردی از پرطرفدارترین انواع این آجرها هستند.

آجر لعابی فیروزه‌ای

تقسیم‌بندی آجر لعابی از نظر شکل

  • آجر لعابدار مهری
  • آجر لعاب‌دار تراش
  • آجر لعاب‌دار معمولی
آجر لعابی در دکوراسیون

آجر لعابی

کاربرد آجر جنس لعابی در معماری و دکوراسیون

آجر لعاب‌دار همانند سایر انواع آجرها، عمدتا برای پوشش دیوار مورد استفاده قرار می‌گیرد اما برای دیوارهای باربر قابل استفاده نیست. عمده کاربری این آجر شامل نمای خارجی ساختمان، نمای دیوارها، دیوارهای داخلی، محراب مسجد، رستوران‌ها و کافه‌ها، هتل‌ها، آشپزخانه، سرویس بهداشتی، کفپوش حیاط، لبه‌های باغچه، قرنیز دیوار، سردرها و… می‌شود.

آجر لعابی در معماری

به طور کلی در فضاهای داخلی هر نوع کاربری، اگر قصد دارید که حال و هوای سبک سنتی معماری ایرانی را تداعی کنید یا تلفیقی از این سبک را با سبک‌های دیگر ایجاد کنید، استفاده از این آجر یک گزینه بسیار مناسب خواهد بود.

این مطلب را بخوانید: دیوار آجری در دکوراسیون داخلی،7 طراحی گرم و صمیمی!

ویژگی های آجر لعابی

ویژگی‌ها و مزایای آجر لعابدار

این نوع آجر از ویژگی‌های منحصربه‌فرد و مزایای فراوانی نسبت به سایر آجرها برخوردار است که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم:

  • زیباتر و متفاوت‌تر جلوه دادن نما
  • استحکام‌بخشی به ساختمان
  • افزایش مقاومت ساختمان
  • ایجاد جلوه صیقلی در نما
  • جلوگیری از نفوذ آب و مواد شیمیایی
  • مقاوم در برابر شرایط نامناسب جوی
  • مقاوم در برابر لکه‌دار شدن
  • قابل تولید در انواع اندازه‌ها، طرح‌ها و رنگ‌ها
  • مقاوم در برابر هوازدگی و فرسایش
  • قابل استفاده در هر شرایط آب و هوایی و اقلیمی

مطلب مرتبط: آجر آنتیک، جلوه 10 دیوار در 10 خانه ایرانی!

آجر لعاب دار

مزایای آجر لعابی

آجر لعابی

کلام آخر

آجر لعابی در واقع همان آجر معمولی است که یک لایه لعاب روی آن پوشیده می‌شود. آجر لعاب‌دار از گذشته جایگاه ویژه‌ای را در معماری ایرانی داشته و تا کنون به دلیل ویژگی‌ها و مزایای منحصربه‌فردی که دارد، مورد استقبال بسیاری در فضاهای مختلف قرار می‌گیرد.

اهالی فن چیدانه

واتس‌اپ تلگرام

دیدگاه کاربران

ثبت دیدگاه